Groza postaci demonicznych Fiodora Dostojewskiego

The article is an attempt to synthesize the problem of the horror associated with the demonicity of some of Dostoyevsky’s characters. Dostoyevsky’s novels are not only philosophical but also theological ones – touching the subject of faith and unbelief in God. It is also associated with a rich spectrum of demonic evil that is terrifying. Based on the novel The Brothers Karamazov and Demons, as well as the short story Bobok, the author will present how the Russian artist used demonic motifs in his work. So here we have the deceased, still tor­mented by human passions, “sick to death” Stavrogin, who is the personifica­tion of pure evil, demonic Kirillov, whose philosophical views led to suicide, and Ivan Karamazov as the Grand Inquisitor in The Brothers Karamazov, whose nightmare is the devil. On their example, the author of Demons pre­sented the world striving for extermination. He showed individuals devoid of higher moral values, dehumanized figures – demonic. The purpose of this article is to show their demonic diversity expressing evil.Artykuł jest próbą syntetycznego ujęcia problemu grozy związanej z demo­nicznością niektórych bohaterów Dostojewskiego. Powieści Dostojewskiego to rozważania nie tylko na tematy filozoficzne, ale także teologiczne – poru­szające tematykę wiary i niewiary w Boga. To również związane z nimi bogate spektrum demonicznego zła, budzącego przerażenie. Na podstawie powieści Bracia Karamazow i Biesy, a także opowiadania Bobok autorka zaprezentuje, jak rosyjski twórca wykorzystywał motywy demoniczne w swojej twórczości. Mamy więc tutaj zmarłych targanych wciąż ludzkimi namiętnościami, „cho­rego na śmierć” Stawrogina, który jest personifikacją czystego zła, demonicz­nego Kiriłłowa, którego poglądy filozoficzne doprowadziły do samobójstwa, oraz Iwana Karamazowa jako Wielkiego Inkwizytora w Braciach Karamazow, którego zmorą jest diabeł. Na ich przykładzie autor Biesów przedstawił świat dążący do zagłady. Pokazał jednostki wyzbyte wyższych wartości moralnych, postaci odczłowieczone – demoniczne. Celem niniejszego artykułu jest poka­zanie ich różnorodności demonicznej wyrażającej zło