Yaşlıların Aktif Yaşlanma Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

In this research, by considering the understanding of active aging offered as a solution by international organizations against the problem of social aging in the world; It was aimed to determining the active aging levels of the elderly and examining the factors affecting active aging. Also, by developing a model of some personal and social environmental factors affecting active aging; It was aimed to determine the effect of social networks, psychological resilience and loneliness on the active aging level of the elderly. In this context, 280 elderly people aged 65 and over, living in Ankara participated in the study, which was carried out with the quantitative data collection method. In data analysis, descriptive statistics, independent sample t-test, one-way anova test and path analysis were used for model testing. According to the results of the research, the mean active aging score of the elderly is 176.93 (±51.36). The mean score of goals subscale, the mean score is 49.49 (±14.27), the mean score of functional capacity subscale is 51.18 (±14.76), the mean score of opportunities subscale is 38,81(±13.29) and the mean score of activitiy subscale is 37.46 (±13.10). The elderly participating in the research want to do activities that determine active aging and they see the functional capacity to do these activities. However, the perceived opportunities of the elderly to perform activities and the activities they actually do are at a lower level compared to their goals and functional capacities. There is a statistically significant difference between the active aging level of the elderly and gender, perceived income, employment, education, marital status, perceived health, regular exercise and using alcohol (p<0.05). According to the model of some personal and social environmental factors affecting active aging developed in the research, social networks affect active aging positively and loneliness affect active aging negatively. In addition, according to the model, it was determined that loneliness can plays a mediating role in the effect of resilience measurement on the active aging level of the elderly. When the model is compared in terms of socio-demographic variables; gender, education, marital status, health status, grandchild care, seminar, conference, training etc. participation were found to be statistically significant (p<0.05).Bu araştırmada, dünyadaki toplumsal yaşlanma sorununa karşın uluslararası kuruluşlar tarafından bir çözüm olarak sunulan aktif yaşlanma anlayışı ele alınarak; yaşlıların aktif yaşlanma düzeylerinin belirlenmesi, aktif yaşlanmayı etkileyen faktörlerin incelenmesi, aktif yaşlanmayı etkileyen bazı kişisel ve sosyal çevre faktörleri modeli geliştirerek; sosyal ağların, psikolojik sağlamlığın ve yalnızlığın yaşlıların aktif yaşlanma düzeyi üzerindeki etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, nicel veri toplama yöntemi ile gerçekleştirilen araştırmaya Ankara ilinde yaşayan 65 yaş ve üzeri 280 yaşlı katılmıştır. Veri analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t testi, one way anova testi ve model testi için path (yol) analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, yaşlıların aktif yaşlanma puan ortalaması 176,93 (±51,36)’ tür. Yaşlıların aktif yaşlanma aktivitelerini yapma isteği (amaç) puan ortalamaları 49,49 (±14,27), yapabilecekleri (fonksiyonel kapasite) puan ortalamaları 51,18 (±14,76), aktiviteleri gerçekleştirme için algıladıkları fırsatlar (fırsatlar) puan ortalamaları 38,81 (±13,29) ve gerçekte hangi faaliyeti yaptıkları (aktivite) puan ortalamaları 37,46 (±13,10) olarak bulunmuştur. Araştırmaya katılan yaşlılar aktif yaşlanmayı belirleyen aktiviteleri yapmak istemekte ve bu aktiviteleri yapabilecek fonksiyonel kapasiteyi kendilerinde görmektedirler. Fakat yaşlıların aktiviteleri gerçekleştirmek için algıladıkları fırsatlar ve gerçekte yaptıkları aktiviteler, amaçlarına ve fonksiyonel kapasitelerine göre daha düşük düzeydedir. Yaşlıların aktif yaşlanma düzeyi ile cinsiyet, algılanan gelir düzeyi, çalışma durumu, eğitim durumu, medeni durum, algılanan sağlık durumu, düzenli egzersiz yapma ve alkol kullanma arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede bir farklılık bulunmaktadır (p<0,05). Araştırmada geliştirilen aktif yaşlanmayı etkileyen bazı kişisel ve sosyal çevre faktörleri modeline göre, sosyal ağlar aktif yaşlanmayı pozitif yönde, yalnızlık ise negatif yönde etkilemektedir. Ayrıca modele göre, yaşlıların aktif yaşlanma düzeyi üzerinde psikolojik sağlamlık ölçümünün etkisinde, yalnızlığın aracı bir rolü olabileceği tespit edilmiştir. Aktif yaşlanmayı etkileyen kişisel ve sosyal çevre faktörleri modeli sosyo-demografik değişkenler açısından karşılaştırıldığında da; cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum, sağlık durumu, torun bakımı, seminer, konferans, eğitim vb. katılım durumu değişkenleri istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p