Reinsing av gråvatn i ulike lausmassefilter : eit kolonneforsøk

Ferskvatn er eit knapt gode i verda, og ureining av ferskvatn med patogene mikroorganismar er eit trugsmål mot liv og helse. Infiltrasjon av avløpsvatn i jord kan gi særs god reinsing av fosfor, organisk materiale, suspendert stoff og mikroorganismar. Likevel er det ein risiko for at drikkevatn kan verte ureina av mikroorganismar når ein infiltrerer avløpsvatn i jord. I denne oppgåva vart tverrsnittet av fire grøfteoppbyggingar (kalla A, B,C og D) for infiltrasjon av gråvatn i jord bygde opp i kolonner av Ø630 mm PP-rør. Filtermateriala var filtralite, fin sand, subbus og lokale lausmassar. Filtera var konstruerte som nedstraums umetta filter. Gråvatn frå 24 studentleilegheiter ved Noregs miljø og biovitskapelege universitet, vart reinsa i slamavskiljar og biofilter i eit kompakt reinseanlegg, før det vart infiltrert i filtera. Testanlegget vart starta 16.02.16, og var i døgnkontinuerleg drift heile forsøksperioden. Hovudmålet med oppgåva var å finne reinseeffekten i filtera for Escherichia coli (E.coli), totale koliforme bakteriar (KB), modellviruset Salmonella typhimurium fag 28b (S.t. 28b), total-P, BOF5 og suspendert stoff. Hovudfokuset i oppgåva var mikrobielle parameter. Prøver vart tekne i to periodar, for å finne om det var endring i reinseevna over tid. Gjennomsnittleg reduksjonen av E. coli for alle kolonner var mellom 2,4 – 3,2 log10 og 3,7 – 4,2 log10 i høvesvis testperiode 1 og 2. Gjennomsnittleg reduksjon av KB for alle kolonner var mellom 2,4 - 3,0 log10 og 2,8 – 3,6 log10 i høvesvis testperiode 1 og 2. Resultatet frå kolonne C1 i testperiode 2 vart sett bort frå, grunna avvik grunna kortsluttingsstraum i kolonna. Reinseeffekt med omsyn på BOF5, SS og total-P var god i alle kolonner. Skilnaden i reinseeffekt for desse parameterane var små mellom filtera. Reinseeffekten med tanke på KB og E. coli vart betre frå testperiode 1 til 2 i alle fungerande filterkolonner, truleg grunna danning av biofilm/biomatte i filtera. Reinseeffekten for BOF5, SS og total-P var nokså lik frå testperiode 1 til 2, med visse endringar for filtertype C. Konsentrasjonen av S.t. 28b vart redusert med 3 – 3,5 log10 i filteret med best reinsing (B). Dei to filtertypane med best reinsing av S.t. 28b inneheldt lokal lausmasse, og reinsa klart betre enn filtertypane oppbygde av subbus og sand, som reduserte konsentrasjonen av S.t. 28b med 1 – 1,5 log10 frå innløp til utløp av filteret. God reinseeffekt med omsyn til E. coli og KB, garanterte ikkje god reinseeffekt på S.t. 28b av filtera