Dialect digitaal:nieuwe kansen voor streektaalgebruik en -onderzoek

Oratie uitgesproken door Prof.dr. Martijn Wieling op 04 maart 2022 bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Nedersaksische/Groningse taal en cultuur aan de Faculteit der Letteren Rijksuniversiteit GroningenMartijn Wieling, bijzonder hoogleraar Nedersaksische/Groningse taal en cultuur, vertelt in zijn oratie hoe hij en zijn collega’s van het Centrum Groninger Taal en Cultuur (CGTC) digitale technieken gebruiken om variatie en verandering in de Nedersaksische streektaal te onderzoeken.In zijn onderzoek gebruikt Wieling niet alleen bestaande dialectdata, maar verzamelen hij en zijn CGTC-collega’s ook nieuwe dialectdata. Deze data wordt opgeslagen in WoordWaark (www.woordwaark.nl), een online digitale taaldatabank voor het Gronings, opgezet en gecoördineerd door hoogleraar Goffe Jensma en ontwikkeld door dr. Wilbert Heeringa. Een van de projecten waarmee Wieling nieuwe dialectdata verzamelt is het door dr. Nanna Hilton geïnitieerde “Stemmen”-project. Deze website voorspelt waar een spreker vandaan komt op basis van zijn of haar dialectuitspraken.Van old noar jongEen tweede belangrijk project is “Van old noar jong”. In dit door Wieling gecoördineerde project wordt een onderwijsgame ontwikkeld waarmee kinderen op een toegankelijke manier kennis kunnen maken met het lokale Groningse dialect. Dit project wordt ondersteund door een Google Community Grant van 30.000 euro en is opgezet in samenwerking met hoogleraar Jensma en Goos Gosling Slotegraaf van Dorpsbelangen Zandeweer, Eppenhuizen en Doodstil.Een derde project waar Wieling zich voor inzet is de ontwikkeling van een Gronings tekst-naar-spraak systeem. In samenwerking met onder anderen Jenny van Doorn, RUG-hoogleraar dienstenmarketing, wordt onderzocht of zo’n systeem inzetbaar is in bijvoorbeeld de zorg. Een aanvullend doel van dit systeem is dat hiermee op termijn alle Groningse teksten binnen WoordWaark automatisch voorgelezen zullen kunnen worden