Lokale burgerbetrokkenheid en energieopslag Een leidraad voor discussie

De transitie naar een duurzaam energiesysteem komt langzaam op gang en er is nog eenlange weg te gaan. Hoe de energietransitie ook zal verlopen, twee dingen lijken zeker. Eenenergievoorziening voor Nederlandse huishoudens gebaseerd op (lokale) hernieuwbarebronnen vraagt om:1. een betere afstemming van vraag en aanbod van energie2. een grote(re) betrokkenheid van burgers, zowel centraal als lokaal.Om te zorgen dat aan beide voorwaarden kan worden voldaan is daadkracht vereist.Daadkracht van zowel de overheid en energiebedrijven, maar ook van burgers zelf is nodig.Nieuwe Europese regelgeving biedt een kader voor een grotere rol van consumentenen lokale gemeenschappen bij keuzes in de vorm en het beheer van hun eigen energievoorziening. Naast betrokkenheid van bestaande energiecoöperaties, is hierbij ook debetrokkenheid van lokale bedrijven, gemeenten en provincies noodzakelijk. De overgangvan een overwegend centraal energiesysteem, gestoeld op fossiele brandstoffen, naareen systeem met meer (lokale) decentrale hernieuwbare componenten heeft belangrijkeconsequenties. Een belangrijke consequentie is dat het bestaande elektriciteitsnet dooralle lokale initiatieven voor zonne- en windenergie veel meer transportcapaciteit dientte bieden dan voorheen. Het aanbod van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen vraagttevens meer aandacht voor de gelijktijdigheid van vraag- en aanbod van energie, d.w.z. hetin balans brengen van vraag en aanbod binnen het elektriciteitsnet.Bovenstaande zorgt voor een vraag naar nieuwe technische en organisatorische oplossingen die de toenemende vraag naar transportcapaciteit en de ‘balancerings-uitdaging’op korte termijn het hoofd kunnen bieden. Er is onder andere behoefte aan nieuweverdienmodellen, organisatievormen en besluitvormingsprocessen om voornoemde technische en organisatorische (o.a. ook wet- en regelgeving en samenwerkingsverbanden)oplossingen te laten werken. Daarbij zoeken zowel lokale en coöperatief georganiseerdeenergieproducenten als netbeheerders een andere rol en is er behoefte om te experimenteren met coöperatieve netbeheerders en projectontwikkelaars.In dit stuk geven we een korte schets van het huidige speelveld voor de burgers om teparticiperen in het energiesysteem, de verhoudingen met bestaande partijen en belangenen mogelijke opties om te voorzien in de behoefte naar nieuwe technische en organisatorische mogelijkheden voor de (lokale) energievoorzienin