Immunity to varicella-zoster virus in immunocompromised patients

Na een eerste infectie met het varicella-zoster virus (VZV), bekend als varicella of waterpokken, blijft het virus voor de rest van het leven latent aanwezig. Reactivatie veroorzaakt gordelroos (herpes zoster). Personen met een verminderde afweer hebben een verhoogd risico op gordelroos en complicaties daarvan, vergeleken met de algemene bevolking. Het onderzoek dat beschreven wordt in het eerste deel van het proefschrift, richt zich op vergroten van de kennis van de afweer tegen VZV in groepen patiënten met een verminderde afweer. Met deze informatie hopen we te kunnen bijdragen aan betere preventie van gordelroos bij deze patiënten. Meerdere groepen patiënten komen aan bod: patiënten met verschillende auto-immuunziekten, patiënten die langdurig worden behandeld met nierdialyse en transplantatiepatiënten. Bij de meeste van de onderzochte groepen vonden we een verminderde cellulaire afweer tegen VZV, vergeleken met gezonde controlepersonen, terwijl de humorale afweer tegen VZV gelijk was. Bij patiënten die langdurig behandeld worden met nierdialyse bleek een hogere leeftijd en een transplantatie in de voorgeschiedenis geassocieerd met een lagere cellulaire afweer tegen VZV. Opmerkelijk was de vondst van een hogere humorale afweer tegen VZV (antilichamen van de IgG-klasse) bij patiënten met systemische lupus erythematosus (SLE) dan bij controlepersonen. Wij vonden in een longitudinale studie bij patiënten met SLE echter geen aanwijzingen voor (subklinische) reactivaties van VZV die dit fenomeen zouden kunnen verklaren. Het tweede deel van het proefschrift gaat over vaccinatie bij patiënten met een auto-immuun inflammatoire reumatische aandoening. Een overzicht van de literatuur en een voorstel voor richtlijnen worden in dit deel gepresenteerd.After a primary infection with the varicella-zoster virus (VZV), known as varicella or chickenpox, the virus remains latently present in the body for life. Reactivation causes herpes zoster (shingles)Immunocompromised patients are at increased risk of herpes zoster and its complications, compared to the general population. The research described in the first part of the thesis focuses on increasing the knowledge on the immunity to VZV in immunocompromised patient groups. With this information, we hope to be able to contribute to better prevention of herpes zoster in these patients in the future. Multiple groups of immunocompromised patients were included in our studies: patients with different autoimmune diseases, patients in need of long term renal replacement therapy and transplant recipients. In most of the investigated groups, we showed a decreased cellular immunity to the VZV compared to healthy controls, while VZV humoral immunity was similar. In patients on long term renal replacement therapy we showed that increased age and a history of transplantation were associated with a lower cellular immunity to VZV. Interestingly, in patients with systemic lupus erythematosus (SLE) we found VZV humoral immunity (antibody levels of the IgG class) to be increased compared to controls. However, we did not find evidence of (subclinical) reactivations of VZV in a longitudinal study in SLE patients, which might have been an explanation for this finding. The second part of the thesis is about vaccination in patients with autoimmune inflammatory rheumatic diseases. A literature review and a proposal for recommendations are presented