Systemische auto-immuunziekten waarbij necrotiserende ontstekingen optreden in kleine en middelgrote bloedvaten kunnen gepaard gaan met de aanwezigheid van specifieke auto-antilichamen, ook wel anti-neutrofiele cytoplasmatische antilichamen (ANCA) genoemd. B-cellen spelen waarschijnlijk een belangrijke rol in deze ANCA-geassocieerde vasculitiden (AAV) vanwege hun productie van de ANCA. Weinig is echter bekend over de mechanismen die leiden tot ANCA-productie in B-cellen. In dit proefschrift wordt aangetoond dat interleukine-21 (IL-21) en B cel activerende factor (BAFF) de in vitro productie van ANCA kunnen stimuleren. Bovendien bleek het aantal IL-21 producerende T helper cellen verhoogd in ANCA-positieve patiënten ten opzichte van ANCA-neg...