Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in Fryslân:Een analyse van bedrijfscodes

Abstract: In het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen gaan steeds meer bedrijven over tot het opstellen van een bedrijfscode. De onderneming probeert hierin aan de omgeving duidelijk te maken waarvoor zij staat; welke waarden en normen zij hanteert bij het leiden van de onderneming en bij het uitvoeren van haar activiteiten. Het is dus “een document dat de basisverantwoordelijkheden verwoordt (de missie) die de onderneming heeft ten opzichte van haar omgeving (maatschappij) en dat de (kern)waarden, normen, regels aangeeft die de onderneming in acht wil nemen” (SER, 2001). De belangrijkste vraag in dit onderzoek is: “In welke mate beschikken de 50 grootste Friese bedrijven over een bedrijfscode en welke waarden worden in de aanwezige codes belangrijk geacht?” De aanwezige bedrijfscodes worden geanalyseerd aan de hand van een checklist. De checklist waar hier voor gekozen is, is die van Heine en Maatman (EC 104, 1998) en Dijk (EC 113, 2000). Deze checklist is oorspronkelijk opgesteld om jaarverslagen mee te analyseren en is enigszins aangepast om geschikt te zijn voor het analyseren van bedrijfscodes. Ze is met name uitgebreid met een categorie die betrekking heeft op verantwoordelijkheden van werknemers. Ten behoeve van dit onderzoek zijn de 50 grootste bedrijven van Friesland geselecteerd, op basis van het aantal fulltime werkzame personen zoals geregistreerd door de Kamer van Koophandel en Fabrieken Friesland, gevestigd te Leeuwarden. Van deze 50 bedrijven bleken er 12 te beschikken over een bedrijfscode. Van deze twaalf ondernemingen behoorden er drie tot het KPN-concern en twee tot het Friesland Coberco Dairy Foods-concern. Deze bedrijven hadden allen op concern-niveau een bedrijfscode zodat er uiteindelijk een negental codes overbleef om te analyseren. Het onderzoek naar de bedrijfscodes is een onderdeel van een project waarbij ook naar MVO uitlatingen in kranten en jaarverslagen is gekeken (EC 128, EC 129 en EC 131). Vergelijken we deze tabel met de uitkomsten van die andere onderzoeken dan is met name de positie van de mensenrechten zeer opvallend. In geen van de andere onderzoeken (jaarverslagen, kranten) komt deze categorie substantieel aan bod. Hier bij de bedrijfscodes wel degelijk: in het onderzoek werden 18 vermeldingen gevonden. Blijkbaar is men zich intern meer bewust van deze problematiek dan men extern laat weten