Compliance in heart failure patients:who cares?

In de begeleiding van patiënten met hartfalen is het belangrijk de kennis van patiënten over hun ziekte te vergroten. Daarnaast moet de hulpverlener ingaan op ervaren voor- en nadelen van de behandeling en moeten de voorschriften zo eenvoudig mogelijk zijn. Gevolg daarvan is dat de patiënten de voorgeschreven leefregels beter opvolgen. Dit blijkt uit onderzoek van verpleegkundige en gezondheidswetenschapper Martje van der Wal van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zij promoveert 5 maart 2007 aan de Rijksuniversiteit Groningen. Het aantal patiënten met hartfalen neemt toe. Op dit moment zijn er in Nederland ongeveer 200.000 mensen met hartfalen. Hun behandeling wordt complexer en bestaat naast het gebruiken van een veelheid aan medicijnen ook uit een zoutarm dieet, het voorschrift beperkt vocht tot zich te nemen en het advies zich dagelijks te bewegen. Het streven van de begeleiding is dat patiënten zich beter aan hun leefregels houden, therapietrouw genoemd. Martje van der Wal onderzocht als eerste in Nederland hoe trouw de patiënten de verschil­lende onderdelen van hun therapie volgen en welke factoren van invloed zijn op de thera­pietrouw bij deze patiënten. Haar onderzoek maakt deel uit van het COACH-onderzoek. Dit is een groot landelijk onderzoek naar de effecten van voorlichting en begeleiding van patiën­ten met hartfalen. Therapietrouw Uit het onderzoek van Van der Wal blijkt dat driekwart van de patiënten therapietrouw is. 98% houdt zich aan de voorgeschreven medicatie, 79% houdt zich aan het dieet en 73% beperkt zich in de hoeveelheid vocht die zij tot zich nemen. Tevens blijkt dat slechts 36% van de patiënten zich regelmatig weegt, terwijl het gewicht voor patiënten met hartfalen een belangrijke graadmeter is voor meer symptomen van hartfalen. Patiënten die meer kennis hebben over hartfalen en meer voordelen zien van de behandeling, zijn meer therapietrouw. Patiënten met depressieve symptomen en patiënten met een in gewikkeld medicijnvoor­schrift zijn minder therapietrouw aan hun leefregels. Een belangrijke reden voor therapie­trouw is dat patiënten zich daardoor beter voelen en niet opgenomen willen worden in het ziekenhuis. Op dit moment is nog niet bekend of een verbetering van de therapietrouw ook leidt tot een vermindering van het aantal opnames in het ziekenhuis. Gerichter begeleiden Van der Wal concludeert dat het bij de begeleiding van patiënten met hartfalen belangrijk is de kennis van patiënten over hun ziekte te vergroten. Daarnaast moet de verpleegkundige die de patiënt begeleidt ingaan op ervaren voor- en nadelen van de behandeling en moeten de voorschriften zo eenvoudig mogelijk zijn. Ten slotte moet extra aandacht besteed worden aan patiënten met depressieve symptomen. Patiënten met een depressie moeten behandeld worden volgens de huidige psychiatrische richtlijnen. Bij het ontwikkelen van optimale zorg voor patiënten met hartfalen moet rekening gehouden worden met genoemde factoren. Tevens moet er daarbij aandacht besteedt worden aan de manier waarop de complexe leefregels zijn in te passen in het dagelijks leven van patiënten met hartfalen