Corporeità ed embriologia nella Divina Commedia

ΣΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΚΩΜΩΔΙΑ Ο όρος «σκιά» απαντά συχνά στη Θεία Κωμωδία και αντιπροσωπεύει ένα από τα κεντρικά σημεία επί των οποίων ο Δάντης στηρίζει τη σύλληψη του υπερκόσμιου ταξιδιού του. Ο Αλιγκιέρι, στην Κωμωδία του, κατά κάποιο τρόπο προέβλεψε τη λειτουργία, η οποία αποδόθηκε στον εν λόγω όρο αργότερα από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι στην Πραγματεία περί Ζωγραφικής, θεωρώντας τον ως διφορούμενο ενδιάμεσο μεταξύ ουρανού και γης, ως το μοναδικό όργανο δια του οποίου του δόθηκε η δυνατότητα θέασης του αοράτου. Η προσοχή του κειμένου, λοιπόν, επικεντρώνεται στην κατανόηση της φύσης, στη σύσταση των υπερκόσμιων ψυχών, στον τρόπο με τον οποίον αυτές εμφανίζονται στον ποιητή και τέλος στον τρόπο κατά τον οποίο αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με τον περιβάλλοντα κόσμο. Ο Δάντης εδώ θέλει να δείξει πάνω απ' όλα πώς η «σκιά» μπορεί, επίσης, να συμπίπτει με την «ψυχή» αριστοτελικά και θωμιστικά νοούμενη, καθώς η πρώτη αντιπροσωπεύει τη μορφή υπό την οποία παρουσιάζονται στον ίδιο οι ψυχές της Κόλασης και του Καθαρτηρίου. Η αρχαία βιολογία, καρπός των έργων της φιλοσοφικής ωριμότητας του Αριστοτέλους, χρησιμοποιείται ευρέως και επιτυχώς από τον Φλωρεντινό: μέσω της μορφής του Στατίου (Άσμα XXV του Καθαρτηρίου) εξηγούνται οι κύριες βιολογικές θεωρίες που απαντούν στο αριστοτελικό Περὶ ζῴων γενέσεως, θεωρίες που θα οδηγήσουν στον ορισμό της ψυχής και συνεπώς στον ορισμό της διαμορφωτικής αρετής του πνεύματος.CORPOREITY AND EMBRYOLOGY IN THE DIVINE COMEDY The term "shadow" is often encountered within the Divine Comedy and it represents one of the central points on which Dante conceived the creation of his journey beyond the world. In his Comedy Alighieri somehow anticipated such a function later attributed to it by Leonardo da Vinci in the Tractatus De Pictura, by privileging it as an ambiguous intermediary between heaven and earth and as the only instrument through which he had been granted a glimpse of the invisible. Therefore the text focuses on understanding nature, on the consistency of the otherworldly souls, on the way they appear to the poet and finally on how they interact with each other and with the world around them. Above all, Dante wants to demonstrate how the “shadow” can also coincide with the “soul” in Aristotelian and Thomistic terms, as the shadow itself represents the form in which the souls of the Inferno and Purgatorio present themselves to the poet. Ancient biology, fruit of the works of Aristotle's full philosophical maturity, is widely and wisely used by the Florentine: the main biological theories present in the Aristotelian De Generatione Animalium are illustrated through the figure of Statius (XXV Canto, Purgatorio). It’s about the theories which led to the definition of soul and therefore to the definition of the formative virtue of the spirit