Column-supported narthexes-lites in monastic architecture

Ο κιονοστήρικτος ευρύς νάρθηκας, που ονομάσθηκε λιτή από την σχετική μοναστική λειτουργία που τελείται στον χώρο αυτό, αποτελεί ουσιαστικά μια προσθήκη στο σώμα του ναού, η οποία, όπου εφαρμόστηκε, προσέθεσε σημαντικούς χώρους στον κυρίως ναό. Το καθαρά μοναστηριακό στοιχείο αυτό εμφανίσθηκε κατά την μεσοβυζαντινή εποχή και είχε ευρεία διάδοση στις χώρες της βαλκανικής χερσονήσου μέχρι τον 19ο αιώνα. Στην έρευνα εντοπίστηκαν 52 παραδείγματα, τα οποία παρατίθενται σε κατάλογο στο τέλος του άρθρου. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για μοναστηριακούς ναούς. Η χωρική κατανομή τους εκτείνεται στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα με έμφαση στο Άγιον Όρος, όπου παρατηρήθηκαν 23 ναοί που συνοδεύονται από κιονοστήρικτες λιτές. Επίσης σημαντικοί ναοί με λιτές υπάρχουν στην περιοχή της πρώην Γιουγκοσλαβίας τον 13ο, 14ο και 16ο αιώνα, καθώς και στη Ρουμανία.The wide narthex supported on columns, called lite because of the monastic office performed in this space, essentially constitutes an annex to the body of the church that provided important additional spaces to the nave wherever it was used. This purely monastic feature appeared during the middle Byzantine period and was widespread in the Balkan peninsula until the 19th century. Research has yielded 52 examples, which are presented in a catalogue at the end of the article. In most cases they are monastic churches. They are distributed in central and northern Greece especially on Mount Athos, where 23 churches accompanied by column-supported lites have been located. In addition, there are important churches with lites in the region of the former Yugoslavia from the 13th, 14th and 16th centuries, as well as in Romania