Czy Kościół ma receptę na sekularyzm? Religia jako czynnik sprawczy w polityce w kontekście zmierzchu chrześcijańskiej Europy

Od co najmniej dwóch stuleci Europejczycy, a dokładniej ich elity polityczne, przyjmują założenie, że nowoczesność i rozumny charakter cywilizacji wymagają marginalizacji religii. Rozdzielenie i przeciwstawienie rozumu i wiary, nauki i religii, państwa i Kościoła uznaje się niemal za oczywistość. Stopniowo jednak słuszna zasada wolności religijnej zaczęła być rozumiana jako postulat „oczyszczenia” życia publicznego z wszelkich odniesień do sacrum, zaś samą religię – jako sferę irracjonalnych, dowolnych mniemań - umieszczono w sferze „prywatnej”. W ten sposób doprowadzono do przekonania, że religia (chrześcijaństwo) nie ma, a nawet mieć nie powinna, żadnego znaczenia dla życia społecznego, porządku państwowego, systemu prawnego i szeroko pojętej sfery politycznej. Odpowiedź na podjęte w artykule pytanie o możliwość odwrócenia kierunku, jaki wybrała cywilizacja europejska, uwarunkowana jest nie tylko zmianą sekularystycznej polityki Zachodu na orientację „życzliwą” tradycji chrześcijańskiej (choćby poprzez oparcie się na prawie naturalnym), ale – być może w jeszcze większym stopniu – rewitalizacją życia religijnego Kościołów i wspólnot chrześcijańskich.For at least two centuries Europeans, in particular the political elites of Europe, have assumed that modernity and the rational character of the civilization require a marginalization of religion. A separation and juxtaposition of reason and faith, science and religion or the state and the church are regarded as almost obvious. Gradually the legitimate principle of religious freedom has started to be understood as a postulate of “purification” of public life from any references to sacrum and religion itself as an area of irrational and random opinions has been located in the private sphere. This has led to the conviction that religion (Christianity) does not have or should not have any significance in social life, the public order, the legal system or the widely understood political sphere. The central issue of the paper, which is the possibility of reversing the direction taken by European civilization, is conditioned not only by making the secularist policy of the West more friendly towards Christian tradition (for instance by grounding it on natural law) but still more by the revitalization of religious life of the Churches and Christian communities.Seit wenigstens zwei Jahrhunderten nehmen die Europäer, genauer ihre politischen Eliten, an, dass die Modernität und der rationale Charakter der Zivilisation eine Marginalisierung der Religion erzwingen. Das Auseinanderdividieren und die Gegenüberstellung von Vernunft und Glauben, Wissenschaft und Religion, Staat und Kirche wird für eine Selbstverständlichkeit gehalten. Schrittweise jedoch wurde das richtige Prinzip der Religionsfreiheit als ein Postulat der "Bereinigung" des öffentlichen Lebens von allen Verweisen zum Sacrum verstanden. Die Religion selbst, als eine Späre von irrationalen also beliebigen Behauptungen, wurde in die Privatsphäre verwiesen. Auf diesem Weg entstand die Überzeugung, dass Religion (Christentum) für gesellschaftliches Leben, staatliche Ordnung, Rechtssystem und breit verstandene Sphäre der Politik keine Bedeutung hat oder sogar haben darf. Die Antwort auf die im Artikel analysierte Frage nach der Möglichkeit der Umkehrung dieser Richtung, welche die europäische Zivilisation eingeschlagen hat, hängt nicht nur ab von einer Änderung der säkularistischen Politik des Westens in eine gegenüber der christlichen Tradition mehr "freundliche" (um nur auf ein mögliches Neubedenken des Naturrechtes zu verweisen), sondern ‒ vielleicht in noch größerem Maß ‒ von der Revitalisierung des religiösen Lebens der Kirchen und christlichen Gemeinschaften