Revitalization of the Vistula Delta Waterways as the Basis of New Settlement Vista

Dzięki osadnictwu oraz polderyzacji terenów Delty Wisły powstał unikatowy krajobraz otwarty. W celu zrozumienia procesów wpływających na dzisiejszy krajobraz kulturowy i funkcjonowanie obszaru, należy dobrze zrozumieć czynniki, które wpłynęły na tożsamość regionalną istniejącej na tym terenie cywilizacji hydraulicznej. Pośród licznych uwarunkowań na szczególną uwagę zasługuje wątek transportowy, w tym rola dróg wodnych na przestrzeni dziejów w kształtowaniu procesów osadniczych. Współcześnie zauważalny zanik tożsamości regionu związany jest z niekorzystnymi procesami rozwoju przestrzennego: brakiem spójnej polityki przestrzennej oraz niedostateczną świadomością odrębności i niepowtarzalnego charakteru obszaru. W związku z tym zadano pytanie badawcze: w jaki sposób przeprowadzić rewitalizację techniczną i kulturową regionu, świadectwa genialnej myśli inżynierskiej, aby możliwe było wykształcenie współczesnej tożsamości. Podjęto próbę określenia, jakie znaczenie w kształtowaniu nowego wizerunku obszaru ma układ hydrografi czny, czy możliwe jest tworzenie osadnictwa, wykorzystującego atrakcyjność żywiołu, z jednoczesnym zachowaniem kompleksowej ochrony przeciwpowodziowej na terenach wiejskich i mniej licznych zurbanizowanych. Podjęto próbę odpowiedzi na zadane pytanie, jaki jest możliwy kierunek rozwoju osadnictwa Delty Wisły zakładając, że kluczowym zagadnieniem, stanowiącym wspólną koncepcję rewitalizacji1 stanowi odbudowa dróg wodnych regionu. Rewitalizacja dróg wodnych wpłynie bowiem na rozwój przestrzenny oraz artykulację struktur architektonicznych związanych z wodą. Zauważalny zanik tożsamości regionalnej może zostać zatrzymany, a nową tendencją będzie powstanie społeczności koegzystującej z wodnym żywiołem.The Article describes research on the issue of revitalization of the Vistula River Delta waterways. The problem of development at the interface between land and water is determined by the specifity of a river delta. River and sea levels are strongly related up to a hundred kilometers from the coast. In the area after World War II is discernible loss of regional identity. Recognition of the problem in an interdisciplinary manner is essential. The aim is to identify trends that could lead to the revival of regional identity. The key issue, which is a common concept of revitalization is the restoration of the waterways of the region. Observable is a revival of water tourism and thus increase the investment attractiveness of delta areas. Sense of identity and perception of area is also connected with reponsability of inhabitants living in hydrogenic area. Lack of identity nowadays society can be redefined for creating water society settlement. Polders can be formed as part of the Vistula Delta water landscape. The research are carried out in an interdisciplinary way. Analysis of cartographic sources, literature and the current social aspects present a problem of revitalization as complex. Detailed analysis of context can indicate an answer to the question what should be the contemporary direction of development of settlements in the area