Zespoły fitoplanktonu i produkcja cyjanotoksyn w wybranych nizinnych jeziorach i zbiornikach Bułgarii

One of the most evident consequences of eutrophication of waters is the progressive spreading of persistent cyanobacterial blooms. They are often accompanied by the production of cyanotoxins in concentrations, which are hazardous for human health. In this research, we analysed phytoplankton communities in four lowland water bodies, for the presence of cyanobacterial blooms and toxin production. The cyanobacterial biovolumes we found, determine three of the lowland water bodies: Onogur Reservoir (OR), Asparuhov Val Reservoir (AVR), and Srebarna Lake (SL) as “Alert Level 1” of potentially hazardous levels of cyanotoxins. Cyanobacterial biovolume exceeds the threshold value of 8 mm3 L-1 (recreational waters) in AVR and SL at the end of the summer period. In OR, we registered sustainable bloom of Microcystis spp. during the whole summer season, and extremely high average seasonal value of the total biovolume (146.5 mm3 L-1). Micro-cystins were reported in all four analysed water bodies, with the highest concentration in OR (6 µg L-1). Cylindrospermopsin was detected in AVR and OR, while saxitoxins were in AVR and SL. The concentrations of cyanotoxins do not exceed the guideline values in recreational waters. However, the increased biovolumes of cyanobacteria are a signal that in three of the analysed water bodies, monitoring is recommended at the levels of cyanotoxins during the summer period.Najbardziej widocznym efektem eutrofizacji wód są coraz obszerniejsze i dłużej utrzymujące się zakwity sinic. Często towarzyszy im produkcja cyjanotoksyn w stężeniach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka. W niniejszej pracy analizowaliśmy zespoły fitoplanktonu w czterech nizinnych zbiornikach wodnych pod kątem występowania zakwitów sinicowych i produkcji toksyn. Na podstawie badań bioobjętości sinic określono stopień potencjalnego ryzyka związanego z produkcją niebezpiecznych stężeń cyjanotoksyn w dwóch zbiornikach Onogur (OR) i Asparuhov Val (AVR) oraz w jeziorze Srebarna (SL). Stopień ryzyka w tych akwenach określono na poziomie alarmowym 1 "Alert Level 1". Pod koniec okresu letniego w AVR i SL bioobjętość sinic przekroczyła wartość progową 8 mm3 L-1 (dla wód rekreacyjnych). W OR odnotowaliśmy stały zakwit Microcystis spp. przez cały sezon letni i wyjątkowo wysoką średnią sezonową wartość całkowitej bioobjętości (146,5 mm3 L-1). Mikrocystyny wykryto we wszystkich czterech badanych zbiornikach wodnych, przy czym najwyższe stężenie odnotowano w OR (6 µg L-1). Cylindrospermopsynę wykryto w AVR i OR, natomiast saksytoksyny - w AVR i SL. Stwierdzone stężenia cyjanotoksyn nie przekraczają wartości dopuszczalnych w wodach rekreacyjnych. Jednak zwiększone bioobjętości sinic wskazują, że w trzech z czterech analizowanych zbiorników wodnych należałoby monitorować poziom cyjanotoksyn w okresie letnim