Wielofunkcyjność gospodarstw rolnych i jej wpływ na użytkowanie gruntów

One of the main goal of the rural development researches is to find such trajectories which have positive impact on human welfare without negative effects on natural resources. In this paper we investigate, if multifunctionality of farms can be a sustainable development trajectory, focusing on land use. The aim of the study is to show links between different development paths and their impact on land use intensity at the farm household level. The research bases on the 30 structured in depth interviews conducted in Bavarian Mittelgebirge – Germany, during which the farmers or former farmers reported the 60 years farm’s history. The results show the general trend to extensify land use and prove that the larger farms are more active in provision of new function that their peers with smaller farm size. The broadening strategy is the only multifunctional form which ensures the extensive land use approach. This retrospective study can be useful for regions with fragmented agriculture, big share of family farms and highland landscape like south Poland, Rumanian or Slovak highlands, where the natural constraints in agriculture encourage to search for such development paths, which do not exceed the environmental limits while ensuring the socio-economical welfare of inhabitants. JEL: R14 null The creation of the English-language version of these publications is fi nanced in the framework of contract No. 607/P-DUN/2018 by the Ministry of Science and Higher Education committed to activities aimed at the promotion of education.Jednym z głównych celów badań nad rozwojem obszarów wiejskich jest znalezienie takich ścieżek rozwoju, które z jednej strony poprawiają jakość życia mieszkańców, z drugiej zaś – nie nadwyrężą zasobów naturalnych. W artykule sprawdzamy, na ile wielofunkcyjność gospodarstw rolnych jest zrównoważoną ścieżką rozwoju dla obszarów wiejskich głównie w kontekście użytkowania gruntów. Celem artykułu jest przedstawienie zależności między różnymi ścieżkami rozwoju obieranymi przez gospodarstwa a intensywnością prowadzonej przez nich gospodarki gruntami. Badanie przeprowadzono w oparciu o 30 ustrukturalizowanych wywiadów pogłębionych, w których właściciele lub byli właściciele gospodarstw relacjonowali 60-letnią historię swojego gospodarstwa. Wywiady przeprowadzono w Bawarii (Niemcy) na obszarze Mittelgebirge. Wyniki badania potwierdzają ogólny trend do ekstensyfikacji gospodarki gruntami w rejonie i pokazują, że większe gospodarstwa są bardziej aktywne w obszarze dostarczania nowych funkcji (także pozarolniczych) niż ma to miejsce w gospodarstwach mniejszych. Jednocześnie wyniki wskazują, że strategia „poszerzania” działalności jest jedyną formą wielofunkcyjnego rozwoju gospodarstw, która przekłada się na ekstensywną gospodarkę gruntami. Przedstawione retrospektywne badanie rozwoju gospodarstw może być użyteczne głównie dla regionów z rozdrobnioną strukturą agrarną, dużym udziałem gospodarstw rodzinnych i pagórkowatym ukształtowaniem terenu, jak ma to miejsce np. w południowej Polsce, i pagórkowatych obszarach Rumunii czy Słowacji, gdzie naturalne ograniczenia w rozwoju rolnictwa zachęcają do poszukiwania ścieżek rozwoju, które nie nadwyrężając zasobów środowiskowych, będą przyczyniały się do podniesienia dobrobytu społeczno-ekonomicznego mieszkańców. JEL: R14 null The creation of the English-language version of these publications is fi nanced in the framework of contract No. 607/P-DUN/2018 by the Ministry of Science and Higher Education committed to activities aimed at the promotion of education