Zmiany samowystarczalności na rynku mięsa wołowego i wieprzowego w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej

Food self-sufficiency is considered a priority for modern economies. The meat market is among the most developed food markets in the countries of Central and Eastern Europe. Their accession to the European Union opened up new markets to producers, while raising competition levels. The aim of the article is to assess the level of self-sufficiency in beef and pork in selected countries of Central and Eastern Europe in 2005-2017. Simplified indicators of food self-sufficiency were used, with focus on measures of technical and economic self-sufficiency. Technical self-sufficiency was measured on the basis of the volume of foreign trade; the amount of meat produced per capita and the ratio of meat consumption to production were also taken into account. Economic self-sufficiency was assessed on the basis the value of foreign trade. Considerable differences in terms of self-sufficiency have been found among the countries of Central and Eastern European. It turns out that Poland, Lithuania and Estonia have the safest beef policy, while Hungary and Estonia are leaders in terms of pork production policies. Domestic beef production satisfies the demand in the majority of countries of Central and Eastern Europe; when it comes to pork, only Poland is self-sufficient. The lowest degree of beef and pork self-sufficiency has been observed in Bulgaria and Slovakia; Slovenia is least self-sufficient in terms of pork production. JEL: Q13, Q17 null The creation of the English-language version of these publications is fi nanced in the framework of contract No. 607/P-DUN/2018 by the Ministry of Science and Higher Education committed to activities aimed at the promotion of education.Samowystarczalność żywnościowa uznawana jest za jeden z podstawowych priorytetów funkcjonowania współczesnych gospodarek żywnościowych. Do jednego z najbardziej rozwiniętych rynków żywnościowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej należy zaliczyć rynek mięsa. Akcesja tych państw do Unii Europejskiej otworzyła przed producentami nowe rynki zbytu, jednocześnie wpływając na podniesienie poziomu konkurencji. Celem napisania artykułu była ocena poziomu samowystarczalności produkcji mięsa wołowego oraz wieprzowego w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 2005–2017. W badaniu posłużono się uproszczonymi wskaźnikami samowystarczalności żywnościowej, gdzie skupiono się na miarach samowystarczalności technicznej oraz ekonomicznej. Samowystarczalność techniczna objęła ujęcie wolumenowe bilansu handlu zagranicznego oraz przeliczenie wskaźników stanowiących relację wielkości produkcji w przeliczeniu na liczbę mieszkańców oraz wielkość spożycia mięsa w relacji do wielkości produkcji. Samowystarczalność ekonomiczna oparta została na badaniu bilansu handlu zagranicznego w ujęciu wartościowym. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, iż kraje Europy Środkowo-Wschodniej charakteryzują się znacznym stopniem zróżnicowania pod względem samowystarczalności. Najbezpieczniejszą politykę żywnościową mięsa wołowego prowadzą takie kraje, jak: Polska, Litwa oraz Estonia, w przypadku mięsa wieprzowego: Węgry i Estonia. Poziom produkcji krajowej wołowiny jest w stanie zaspokoić zapotrzebowanie w większości krajów Europy Środkowo-Wschodniej, wieprzowiny – jedynie w Polsce. Najniższy stopień samowystarczalności produkcji mięsa wołowego oraz wieprzowego występuje w Bułgarii i na Słowacji, dodatkowo mięsa wieprzowego w Słowenii, gdzie odnotowano brak jakichkolwiek pożądanych wielkości wskaźników. JEL: Q13, Q17 null The creation of the English-language version of these publications is fi nanced in the framework of contract No. 607/P-DUN/2018 by the Ministry of Science and Higher Education committed to activities aimed at the promotion of education