Zarys ewolucji aksjologicznej procesu integracji europejskiej

Unia Europejska (dalej jako UE) posiada ugruntowany system norm aksjologicznych określających standardy tożsamości europejskiej. Traktaty przyznają wspólnym wartościom rolę wiodącą i nadrzędną nad zasadami prawa UE. Państwa członkowskie, jak również kraje aspirujące do członkostwa w Unii, muszą — niejako z definicji — spełniać wynikające z nich kryteria i dbać o ich przestrzeganie. Ewentualne naruszenie przez państwo członkowskie wartości, na których opiera się Unia, może skutkować sankcjami w postaci zawieszenia uprawnień traktatowych, z zawieszeniem prawa głosu w Radzie włącznie. W tym kontekście pryncypialność przestrzegania norm aksjologicznych stanowi gwarancję homogeniczności UE, stanowiącej — pozbawioną granic wewnętrznych — przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Czynnikiem mającym zasadniczy wpływ na wykrystalizowanie się i ewolucję systemu aksjologicznego był proces postępującej integracji europejskiej, która w początkowym okresie skupiała się głównie na kwestiach ekonomicznych, zaś z biegiem lat — wraz z powstawaniem kolejnych wspólnot i jednolitego rynku — przekształcała się w integrację polityczną. Artykuł przedstawia zarys tego procesu z uwzględnieniem najistotniejszych momentów na przestrzeni kilkudziesięciu lat integracji europejskiej — począwszy od momentu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali aż do wejścia w życie Traktatu z Lizbony