Names for the Holy Spirit in the History of the Polish Language

W artykule zostały przedstawiona analiza semantyczna kilkudziesięciu wybranych jednostek nazewniczych, którymi określano Ducha Świętego w historii polszczyzny. Korpus tekstów stanowiący podstawę tego opracowania to m.in.: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Katechizm Kościoła Katolickiego, prace teologiczne dotyczące Trzeciej Osoby Boskiej, teksty literackie od średniowiecza do współczesności, w tym tłumaczenia łacińskich hymnów Veni Creator Spiritus oraz Veni Sancte Spiritus na język polski, modlitewniki i śpiewniki, wypowiedzi współczesnych użytkowników języka polskiego. Współcześnie prototypowymi określeniami charakteryzowanej istoty duchowej są Duch Święty oraz Trzecia Osoba Trójcy Świętej. W centrum pojęcia DUCH ŚWIĘTY znajdują się jednostki nazewnicze Duch; Ożywiciel; Pan; Paraklet; Pocieszyciel; Stworzyciel Duch. Omówiono także osobliwe, rzadkie, okazjonalne, poetyckie jednostki nazewnicze, którymi w dziejach polszczyzny określano Ducha Świętego. W artykule zostały przedstawione również archaizmy oraz neologizmy nazewnicze używane w celu nazwania tej istoty duchowej.The article presents a semantic analysis of several dozen of naming units that have been used for referring to the Holy Spirit in the history of the Polish language. The corpus of texts constituting the basis of this study comprises The Scriptures of the Old and New Testaments, The Catechism of the Catholic Church, theological works on the Third Divine Person, literary texts from the Middle Ages to the present day, including Latin hymns Veni Creator Spiritus and Veni Sancte Spiritus translated into Polish, prayer books, songbooks, and utterances of contemporary Polish speakers. Nowadays, the prototypical descriptions of the spiritual being under analysis are Duch Święty and Trzecia Osoba Trójcy Świętej. In the centre of the concept of the HOLY SPIRIT, there are such onomastic units as Duch; Ożywiciel; Pan; Paraklet; Pocieszyciel; Stworzyciel Duch. The paper also discusses peculiar, rare, occasional, and poetic names which have been employed to refer to the Holy Spirit in the history of the Polish language. Moreover, the article presents archaisms and neologisms used for naming this spiritual being