Wykorzystanie systemu fotopułapek do monitoringu ruchów zwierzyny leśnej przez ekodukt Napachanie

The development of road and railway infrastructure leads to landscape fragmentation. Environmental compensation is an important aspect developing communication networks. It can be achieved through designing and constructing green infrastructure that joins habitats separated by human activity. This article describes an attempt to create a system of monitoring forest animals with the use of portable devices (camera traps) in a wildlife crossing located under the line of Expressway S11 near the riverbed of Sama in the Wielkopolska Voivodeship. The crossing for large animals was created there to join habitats located within Poznan city limits with the forest complexes outside of Poznań. The system proposed in this article is intended to evaluate the use of the crossing by animals and to identify behavioural patterns of animals passing through the structure. Authors proved that it is possible to create an economical and efficient monitoring system of forest animals without electrical supply and without any data transmission system. In addition, authors manage to identify some behaviour patterns of migrating forest animals, different of each species. This can be helpful in designing and maintaining wildlife crossings. The system consisted of 4 cameras that monitored the whole crossing; 3 of them were recording videos from the central point while the one was used for control purposes. It was established that using even 1 device is enough to successfully monitor the animals migrating through the crossing. The monitoring process was carried out with the use of HC-SG520 cameras, which allowed to record image after triggering the pyroelectric detector. It was also possible to monitor animal movement in nighttime, thanks to the illumination provided by IR diodes Cameras recorded 30-second videos and saved them on SD cards that were replaced every 21 days. HC-SG520 cameras were selected in the course of tests that involved 2 other types of devices. The efficiency of the equipment used was 82%, only 17% of videos recorded did not feature any migrating animals. It was observed that the crossing is used mostly by wild boars, roe deer and deer. Due to the proximity of human settlements, the crossing is used by humans and pets, which can affect the functionality of the structure and the freedom of migration. Most migrations (78%) take place during the night. The behavioural patterns of forest animals identified throughout the study, can be later applied in ways of protecting roads from animal intrusion or can serve as educational material for drivers.Rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej powoduje zjawisko fragmentaryzacji krajobrazu. Ważnym aspektem rozbudowy sieci komunikacyjnych jest kompensacja przyrodnicza. Jednym z narzędzi realizacji tych zadań jest projektowanie i budowa zielonej infrastruktury służącej do łączenia siedlisk, które zostały rozdzielone ze względu na bariery liniowe. W artykule podjęto próbę wykonania systemu monitoringu zwierzyny leśnej przy wykorzystaniu przenośnych urządzeń rejestrujących (camera trap) na ekodukcie pod nitką drogi ekspresowej S11 w ciągu koryta rzeki Samy w województwie wielkopolskim. Przejście dla zwierząt dużych powstało w tym miejscu w celu połączenia siedlisk leżących w granicach miasta Poznania z kompleksami leśnymi powiatu poznańskiego. System ten służyć ma ocenie wykorzystania przejścia przez zwierzęta oraz wskazania wzorców zachowania zwierząt w trakcie korzystania z tego typu infrastruktury. Autorzy wskazali, że istnieje możliwość wykonania taniego i skutecznego systemu monitorowania zwierzyny leśnej bez konieczności doprowadzenia energii elektrycznej oraz systemu przesyłu danych. Dodatkowo wskazane zostały wzorce zachowania zwierzyny w zależności od gatunku migrujących osobników, co może być pomocne przy projektowaniu jak i pielęgnacji tego typu rozwiązań. Zaprojektowany system monitoringu składał się z 4 kamer monitorujących całą powierzchnie przejścia dla zwierząt, 3 z nich realizowały nagrania z centralnego punktu, natomiast 4 z niech pełniła funkcję kontrolną. Zauważono, że wykorzystanie już jednego urządzenia pozwala na skuteczne monitorowanie zwierząt na ekodukcie. Do monitoringu wykorzystano urządzenia HC-SG520, które umożliwiały rejestrowanie obrazu po wybudzeniu czujnika piroelektrycznego i monitorowanie ruchu również po zmroku ze względu na wykorzystywanie oświetlania za pomocą diod IR. Kamery rejestrowały 30 sekundowe materiały video i zapisywały je na kartach SD, które wraz z bateriami wymieniane były co 21 dni. Kamery HC-SG520 zostały wybrane po przeprowadzeniu testów wykorzystujących 2 inne tego typu urządzenia. Skuteczność zastosowanego sprzętu wyniosła ponad 82%, urządzenia zarejestrowały zaledwie 17% filmów pustych, na których nie można było zauważyć migrującej zwierzyny. W wyniku monitoringu zwierząt zauważono, że z przejścia korzystają przeważnie dziki oraz sarny i jelenie. Ze względu na bliskość zabudowy mieszkaniowej – przejście jest intensywnie wykorzystywane zarówno przez ludzi jak i przez zwierzęta domowe – co może mieć wpływ na funkcjonalność ekoduktu i ograniczać swobodę migracji. Większość migracji (78%) odbywa się w ciągu nocy. Zaobserwowane wzorce zachowania zwierzyny leśnej mogą być wykorzystane do szeroko pojętej tematyki zabezpieczania dróg przed wtargnięciem zwierzyny jak i służyć jako materiały edukacyjne dla kierowców