Współczesna przestrzeń mobilności kultur. Próba konceptualizacji w perspektywie jagiellońskich studiów kulturowych

Współczesne procesy globalizacji charakteryzuje niespotykana w historii ludzkości skala przemieszczania się ludzi oraz treści kultury symbolicznej. Zjawiska te poprzez różnorodne formy deterytorializacji, mobilności i wykorzystania procesów wirtualizacji stworzyły nowy rodzaj przestrzeni cywilizacyjnej i kulturowej (Stalder, 2012). Celem niniejszego artykułu jest wskazanie jej cech, których diagnoza, a następnie próba analizy i zrozumienia przełamać musi ograniczenia konceptualne nauk społecznych oraz nauk o kulturze związane z tradycyjnym sposobem jej postrzegania. Artykuł zmierza do wskazania na potrzebę wypracowania zintegrowanej, transgresyjnej i wieloaspektowej teorii przestrzeni. Powinna ona połączyć analizę rzeczywistości realnej, wirtualnej oraz swoiście nowej, hybrydalnej. Metodologią analiz są badania porównawcze odmiennego sposobu istnienia przestrzeni fizycznej oraz symbolicznej odwołujące się do antropologii i socjologii kulturowej. Zbudowana w ten sposób zintegrowana teoria wskazuje na jej nowe możliwości kulturotwórcze i interakcyjne, ale także na nieznane procesy redukcji aksjologicznej, a więc wszystkiego, co daje uczestniczącym w niej ludziom poczucie jej sensu oraz wolę budowania ważnych w niej treści. Taki sposób interpretacji współczesnej przestrzeni mobilności łączy w sobie trzy wymiary analizy, ontologiczną, semiotyczną i aksjologiczną nawiązując do silnie obecnego i wzorotwórczego w tradycji jagiellońskiej teleologicznego komponentu mobilności. Nadawał on wszelkiej wędrówce specyficznie ludzki, pełen nadziei, projektujący ją cel. Artykuł ukazać chce heurystyczną wartość tak konstruowanej teorii w analizie zintegrowanego i transgresyjnego charakteru przestrzeni współczesnych wędrówek.Modern processes of globalization are characterized by the unprecedented scale of movement of people and different content of symbolic culture. These phenomena, through various forms of deterritorialisation, mobility and the use of virtualization processes, have created a new kind of civilisational and cultural space (Stalder, 2012). The purpose of this article is to identify its characteristics, stimulate the attempt to analyze and understand their functions, and break the conceptual limitations within social and cultural studies related to the traditional way of perceiving and defining the concept of mobility and space.. At the same time, the article seeks to identify the mental and social consequences that take place in space itself, with an indication of the need to develop its integrated, transgressive and multifaceted theory. It should combine the analysis of real, virtual and a new hybrid reality with permeability and mobility of its elements and characteristics. The methodology for showing the modern space of mobility is comparative analyses of the different way in which physical and symbolic space exists, to cultural anthropology and sociology sociology. The integrated theory of cultural space discloses its new cultural and interactive possibilities, but also unknown processes of reducing many values. This interpretation of the modern mobility space combines three dimensions of analysis, ontological, semiotic and axiological, referring to the highly present and exemplary teleological component of mobility in the Jagiellonian tradition that creates specific and hopeful ideas of human mobility. The article reveals the heuristic value of such constructed theory in the analysis of the integrated and transgressive nature of the space of modern wanderings