Reflection on Virtual Cemeteries: Social and Cultural Conditions

Wirtualne cmentarze, chociaż funkcjonują na marginesie praktyk żałobnych, pojawiają się w cyberprzestrzeni i mają swoich użytkowników. Przybywa miejsc wirtualnego kultu, a także samych usług z tym kultem związanych. Świadczyć to może o społecznym zapotrzebowaniu na tego typu strony. Artykuł odpowiada na pytania: czy wirtualne cmentarze są nieuniknioną praktyką związaną z rytuałem śmierci i żałoby, czy stają się częścią tego rytuału i czy umożliwiają przezywanie żałoby? Uwarunkowanie społeczne, jak chociażby zmiany samych rytuałów pogrzebowych, mediatyzacja społeczeństwa, upowszechnienie internetu i przenoszenie do wirtualnej przestrzeni praktyk społecznych, czy pogłębiająca się prywatyzacja i personalizacja rytuałów, a także kulturowe, jak indywidualizacja kultury, nadawanie kulturze indywidualnych znaczeń i kontekstów, pauperyzacja kultury, dają podwaliny takim zjawiskom jak wirtualne cmentarze. Przez jednych są one krytykowane za odchodzenie od tradycyjnego kultu zmarłych i rytuałów związanych z pamięcią o nich, przez innych — doceniane za umożliwienie wizualizacji grobu bliskich i stworzenie dodatkowej przestrzeni, w której kult zmarłych może być odprawiany.Virtual cemeteries, even though existing marginally within funereal rituals, appear regularly in cyberspace and have their audience. The number of places of worship and the virtual funereal services is increasing. This paper answer the questions whether virtual cemeteries are inescapable social practice connected with death and grief ritual, whether they become a part of this ritual and if they allow the experience of the bereavement. Social conditions, like changes within funereal rituals, mediatization, internet popularizing, moving to the cyberspace social practices, deepening privatization and rituals’ individualization, and also cultural conditions, like shaping individual meanings and context of the culture and culture pauperization, are laying the foundations of virtual cemeteries. One criticizes them for changing the traditional late cult and the memory rituals, others value them for giving the opportunity of the visualization of their relatives’ graves and creating a new space, where the cult of late can be celebrated