Rolnictwo wobec wyzwań klimatycznych - problem emisji gazów cieplarnianych

Changes in seasonal weather cycles, a growing number of extreme phenomena, an upward trend in temperature and changes in the distribution of rainfall, significantly affect the functioning and effectiveness of agriculture. However, agriculture plays a major role in the emergence and intensification of these phenomena. The aim of the article is to present, analyse and evaluate the relations between agriculture and climate, with particular emphasis on greenhouse gas (GHG) emissions from agriculture in these relations. A cause-and-effect analysis was conducted based on literature studies, using the descriptive statistics method and analysis of the development trend. The basis for analysis were data on GHG emissions in the European Union (EU-28). The contribution of agriculture to the EU’s greenhouse gas emissions, albeit slightly but still increasing in recent years. The level of this emission is determined primarily by the type of agricultural activity conducted – animal production is definitely responsible for higher emissions than plant production. It is difficult to present a universal model of agricultural adaptation to climate change and a set of actions limiting the negative impact of agricultural production on climate. This is hindered by both the specificity of the agricultural sector and the large diversity of local conditions and applied farming practices. The opportunity to increase the effectiveness of actions taken may be a better connection between the implementation of objectives including the reduction of the causes and negative consequences of climate change and the objectives of sustainable agricultural development.Zmiany sezonowych cyklów pogodowych, rosnąca liczba zjawisk ekstremalnych, wzrostowy trend temperaturowy i zmiany rozkładu opadów znacząco wpływają na funkcjonowanie i efektywność rolnictwa. Jednak to rolnictwo ma duży udział w powstawaniu i intensyfikacji tych zjawisk. Celem artykułu jest przedstawienie, analiza i ocena relacji rolnictwo – klimat, ze szczególnym uwzględnieniem w tych relacjach emisji gazów cieplarnianych z rolnictwa. Analizę przyczynowo-skutkową przeprowadzono na podstawie przeglądu literatury, z wykorzystaniem metody statystyki opisowej oraz analizy tendencji rozwojowej (trendu). Podstawę analiz stanowiły dane dotyczące emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej (UE-28). Udział rolnictwa w emisji gazów cieplarnianych UE, choć nieznacznie, ale jednak rośnie w ostatnich latach. O poziomie tej emisji decyduje przede wszystkim typ prowadzonej działalności rolniczej – produkcja zwierzęca zdecydowanie odpowiada za większe emisje niż produkcja roślinna. Trudno zaprezentować uniwersalny model adaptacji rolnictwa do zmian klimatycznych i zestaw działań ograniczających negatywne oddziaływanie produkcji rolnej na klimat. Utrudniają to zarówno specyfika sektora rolnego, jak i duże zróżnicowanie warunków lokalnych oraz stosowanych praktyk rolniczych. Szansą na zwiększenie efektywności podejmowanych działań, może być lepsze powiązanie realizacji celów obejmujących redukcję przyczyn i negatywnych konsekwencji zmian klimatycznych oraz celów zrównoważonego rozwoju rolnictwa