Zachowania niekorzystne dla równoważenia konsumpcji żywności w opiniach konsumentów

The purpose of the article is to specify behavior considered to be disadvantageous for achieving sustainable consumption by consumers. Sustainable consumption, in economics usually derived from the consumer usefulness theory, is, on the one hand, inseparably linked to the effectiveness of a food supply chain, and on the other, a phenomenon significantly less identifiable and much more difficult to verify. In research, factual material gained through a personal interview survey, conducted in the Greater Poland Voivodship was used. Respondents were chosen with the use of quota and purposive sampling. It was found that consumers are able to see some behavior that are unfavorable for achieving sustainable consumption. The average level of unfavorable behavior (2.25) proves that consumers see such behavior with a relatively low level of disadvantages for achieving sustainable food consumption (in the economic, ecologic and social aspect). Consumers see unfavorable behavior for achieving sustainable consumption as behavior of a low level of disadvantages, including behavior stemming from the cost of moving from a previous model to a sustainable model, which demands spending more time on planning and shopping and creates a need to control personal behavior in terms of shopping logistics, i.e. planning, organizing, storing, buying and consuming products, as well as waste disposal. A very low level disadvantage of achieving sustainable food consumption is connected, according to consumers, with some behavior demanding self-control and self-discipline (e.g. avoiding excessive, disadvantageous consumption), engagement in the life of the local society and spending more time on looking for local products (in order to exchange, borrow, share and foster the community). Information concerning behavior unfavorable for achieving sustainable food consumption can be used for planning and implementing actions aimed at disseminating the idea and increasing consumer awareness.Celem artykuły jest określenie zachowań, które są postrzegane jako niekorzystne dla równoważenia konsumpcji żywności przez konsumentów. Zrównoważona konsumpcja, w ekonomii najczęściej wyprowadzana z teorii użyteczności konsumenta, z jednej strony, jest zjawiskiem nierozerwalnie związanym z efektywnością łańcucha dostaw żywności, a z drugiej – zjawiskiem znacznie mniej rozpoznawalnym i trudnym do weryfikacji. W badaniach wykorzystano materiał faktograficzny uzyskany w drodze badania ankietowanego wykonanego techniką bezpośrednich wywiadów osobistych na terenie Wielkopolski. Respondentów dobrano w sposób kwotowo-celowy. Stwierdzono, że konsumenci w swoim otoczeniu dostrzegają występowanie zachowań niekorzystnych dla równoważenia konsumpcji żywności. Uzyskany średni stopień niekorzyści (2,25) wskazuje, że konsumenci oceniali podane zachowania jako te o stosunkowo niskim stopniu niekorzyści dla równoważenia konsumpcji żywności (w aspekcie ekonomicznym, ekologicznym i społecznym). Konsumenci dostrzegali niską niekorzyść dla równoważenia konsumpcji żywności w obrębie zachowań wynikających m.in. z kosztów przejścia z wcześniejszego modelu do zrównoważonego, poświęcania większej ilości czasu planowaniu oraz realizacji zakupów, konieczności kontrolowania własnych zachowań w zakresie logistyki zakupowej, tj. planowania, organizowania, przechowywania, nabywania, spożycia oraz pozbywania się odpadów. Bardzo niską niekorzyść (niedogodność) z tytułu równoważenia konsumpcji żywności, konsumenci wiązali z zachowaniami wymagającymi samokontroli i samodyscypliny (np. unikając nadmiernej niekorzystnej konsumpcji), zaangażowania w życie lokalnej społeczności, poświęcania większej ilości czasu (m.in. na poszukiwanie lokalnych produktów, aby móc dokonywać wymiany, pożyczać, współdzielić się i podtrzymywać wspólnotowości). Informacja o zachowaniach uznanych za niekorzystne dla równoważenia konsumpcji żywności może być wykorzystana do planowania jak i wdrażania działań zmierzających do upowszechniania idei i podnoszenia świadomości konsumentów