Kosztochłonność produkcji - ujęcie porównawcze według kierunku produkcji rolniczej

The purpose of this study is to determine the level of costs for individual commodity farms in Poland, indicate the importance of particular types of costs for shaping size changes in this economic category by type of farms and determine the relationship between costs and value of total production. The survey covered individual commodity farms in Poland. The basic source of data were statistics collected as part of the system for collecting and using accounting data from agricultural holdings (the Polish FADN). The data from 2013-2017 were used in the analyses. The research used the following categories of data made available by FADN: total production, total costs, intermediate consumption, direct costs, general economic costs, depreciation and costs of external factors. In the course of the research, it was shown that farms, regardless of the type of production, are characterized by high cost-intensity rates. The highest ratios are characteristic of farms specializing in the cultivation of herbivorous animals. The costs of agricultural activity in granivorous animal farms were higher than the value of production, hence the achievement of a positive agricultural income was possible through support received in the form of subsidies for operating activities. Regardless of the production direction, intermediate consumption had the highest share in the structure of farm costs.Celem badań było określenie poziomu kosztów indywidualnych towarowych gospodarstw rolnych w Polsce oraz wskazanie znaczenia poszczególnych rodzajów kosztów dla kształtowania zmian wielkości tej kategorii ekonomicznej w podziale na typ gospodarstw rolnych. Określono także relację między kosztami a wartością produkcji ogółem. Badaniem objęto indywidualne towarowe gospodarstwa rolne w Polsce. Podstawowe źródło danych stanowiły statystki gromadzone w ramach systemu zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych (Polski FADN). Do analiz wykorzystano dane dotyczące lat 2013-2017. W badaniu wykorzystano następujące kategorie danych udostępnianych przez FADN: produkcja ogółem, koszty ogółem, zużycie pośrednie, koszty bezpośrednie, koszty ogólnogospodarcze, amortyzacja oraz koszty czynników zewnętrznych. W toku badań wykazano między innymi, że gospodarstwa rolne, niezależnie od kierunku produkcji, charakteryzują się wysokimi wskaźnikami kosztochłonności. Najwyższe relacje cechują gospodarstwa specjalizujące się w chowie zwierząt trawożernych. Koszty prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach typu zwierzęta ziarnożerne były wyższe od wartości wytworzonej produkcji, dlatego osiągnięcie dodatniego dochodu rolniczego było możliwe przez uzyskane wsparcie w formie dopłat do działalności operacyjnej. Niezależnie od kierunku produkcji, najwyższy udział w strukturze kosztów gospodarstw rolnych miało zużycie pośrednie