Dylematy pomiaru i oceny dochodów w rolnictwie

The aim of the article is to outline problems related to the measurement and assessment of income in European Union agriculture. Research shows that measuring agricultural income, as well as assessing differences in income between EU countries are a matter of many doubts. They not only result from problems of a methodical nature, but also from specific solutions of a cultural nature (e.g. sale of a successor farm or free family transfer). The methodology used to determine income in agriculture currently used in the European Union only takes income resulting from agricultural production and the processing of agricultural products as well as other activities directly related to agricultural production into account. Other sources of farmer income are ignored. This applies, for example, to remuneration for work outside the farm, social allowances and revenues from the lease or rental of property resources. Thus, the methodology used to determine the income of persons related to agriculture prevents or at least hinders the full assessment of the income situation of farmers in the EU and in individual countries, including Poland. The current way of measuring farmer income causes certain economic and social repercussions and is often criticized. The conclusion is that there is a need to improve the methodology of measuring income in agriculture.Celem artykułu jest nakreślenie problemów związanych z pomiarem i oceną dochodów w rolnictwie. Z badań wynika, że zarówno pomiar dochodów rolniczych, jak i ocena ich zróżnicowania między krajami UE są złożonym zagadnieniem. Wynika to nie tylko z problemów natury metodycznej, ale również szczegółowych rozwiązań o charakterze kulturowym – np. sprzedaż gospodarstwa następcy lub bezpłatne przekazywanie rodzinne. W aktualnie stosowanej w Unii Europejskiej metodyce oceny sytuacji dochodowej producentów rolnych ujmuje się wyłącznie te dochody, które mają swoje źródło w produkcji rolniczej i produkcji z nią związanej – np. przetwórstwo rolne realizowane w gospodarstwie. Nie uwzględnia się innych źródeł dochodów, np. takich jak dochody osiągane z pracy poza gospodarstwem rolnym, ewentualnych świadczeń emerytalno-rentowych i socjalnych, przychodów z czynników produkcji (dzierżawa, wynajem). To niewątpliwie utrudnia obiektywną ocenę faktycznej sytuacji dochodowej rolników w UE i w poszczególnych krajach, w tym w Polsce. Z tego względu stosowany w UE sposób pomiaru dochodów rolników jest krytykowany. Zachodzi zatem potrzeba doskonalenia systemu pomiaru dochodów w rolnictwie