Zywotność ekonomiczna gospodarstw mlecznych w wybranych krajach Unii Europejskiej

The aim of the study was to assess the economic viability of farms specializing in dairy cattle breeding in countries with the highest share of milk production in the EU. Viability was measured using two models based on the opportunity cost of unpaid labour and equity. The study used a comparative analysis of farm viability indicators calculated on the basis of data collected in the FADN system in 2008-2017, taking changes in income in the short and long term into account. The research indicates that farms with greater economic potential were characterized by higher economic viability. Italian and Polish farms with an economic size of EUR 100,000-500,000 were considered viable and developing, as well as Italian and German farms from the group of over EUR 500,000. British and French farms were characterized by a lack of viability. The results were largely influenced by differences in the level of average wages in the national economy of the analysed countries, inputs of unpaid labour and the level and volatility of income.Celem badania była ocena żywotności ekonomicznej gospodarstw specjalizujących się w chowie bydła mlecznego w krajach o największym udziale w produkcji mleka, w Unii Euroejskiej. Pomiaru żywotności dokonano za pomocą dwóch modeli opartych na wycenie kosztów alternatywnych nieopłacanej siły roboczej oraz kapitału własnego. W badaniach zastosowano analizę porównawczą wskaźników żywotności gospodarstw, obliczonych na podstawie danych zgromadzonych w systemie FADN w latach 2008-2017, uwzględniając zmiany dochodów w krótkim i długim okresie. Badania wskazują, że wyższą żywotnością ekonomiczną charakteryzowały się gospodarstwa o większym potencjale ekonomicznym. Za żywotne i rozwojowe uznano gospodarstwa włoskie i polskie o wielkości ekonomicznej 100-500 tys. euro oraz bardzo duże gospodarstwa włoskie i niemieckie z grupy powyżej 500 tys. euro. Brakiem żywotności charakteryzowały się gospodarstwa brytyjskie i francuskie. Na uzyskane wyniki duży wpływ miały przede wszystkim różnice w poziomie średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej analizowanych państw, ale również nakłady pracy nieopłacanej siły roboczej oraz poziom i zmienność dochodów