Zmiany zasobów i struktury czynników produkcji oraz ich wydajności w gospodarstwach ogrodniczych w latach 2010-2018

The aim of the research was to assess the changes in relations between factors of production and their effectiveness in horticultural holdings depending on their economic size in Poland in the years 2010-2018. The general characteristics of FADN horticultural holdings in Poland have been presented, followed by a description of the capital-labor ratio and the capital-land ratio and land resources per work unit, that is, the basic correlations between factors of production. Productivity of work, land and capital measured by gross added value was determined. On the basis of research, it was found that the resources of production factors increased along with the economic size of horticultural holdings. In the examined period, land resources decreased (apart from the biggest farms), labor expenditures were reduced, while capital resources increased. Increase in capital value, accompanied by a reduction in land and labor resources, resulted in enhancing the capital-labor ratio and capital-land ratio. In general, as economic size increased, so did the productivity of factors of production. The highest productivity of labor, land and capital was recorded in the biggest holdings. In the examined period, in all classes of economic size, an increase in labor and land productivity was observed (with the exception of the largest holdings), as well as a decrease in capital productivity (in all classes). Deterioration of capital productivity of horticultural holdings was due to a greater increase in capital value in comparison with gross added value. In the examined period, productivity of factors of production decreased in the largest holdings (economic class 5), despite the achievement of the highest productivity of factors of production in comparison with other classes.Celem badań była ocena zmian relacji czynników produkcji i ich efektywności w gospodarstwach ogrodniczych, w zależności od wielkości ekonomicznej, w Polsce w latach 2010- 2018. Przedstawiono ogólną charakterystykę gospodarstw ogrodniczych FADN w Polsce, następnie określono techniczne uzbrojenie pracy i ziemi oraz zasoby ziemi przypadające na jednostkę pracy, czyli podstawowe relacje pomiędzy czynnikami produkcji. Określono wydajność pracy, ziemi oraz kapitału mierzoną wartością dodaną brutto. Na podstawie badań stwierdzono, że wraz ze wzrostem wielkości ekonomicznej gospodarstw ogrodniczych zwiększały się zasoby czynników produkcji. W badanym okresie zmniejszały się zasoby ziemi (oprócz gospodarstw największych) i nakłady pracy, natomiast zwiększały się zasoby kapitału. Wzrost wartości kapitału, przy jednoczesnym spadku zasobów ziemi i pracy, powodował zwiększenie technicznego uzbrojenia siły roboczej i ziemi. Generalnie, wraz ze wzrostem wielkości ekonomicznej zwiększała się wydajność czynników produkcji. Największą wydajność pracy, ziemi i kapitału obserwowano w największych gospodarstwach. W badanym okresie we wszystkich klasach wielkości ekonomicznej występował wzrost wydajności pracy i ziemi (z wyjątkiem gospodarstw największych) i spadek wydajności kapitału (we wszystkich klasach). Spadek wydajności kapitału gospodarstw ogrodniczych wynikał z większego wzrostu wartości kapitału niż wartości dodanej brutto. W badanym okresie występował spadek wydajności czynników produkcji w największych gospodarstwach (5 klasa ekonomiczna), pomimo osiągania największych wydajności czynników produkcji w porównaniu z innymi klasami