Idea miasta użytecznego, czyli prawda o wyludnianiu i kurczeniu się miast w kontekście systemowym

In recent years, the phenomenon of depopulation and shrinkage of cities has been observed. The depopulation of large cities is undoubtedly a demographic fact. The process of urban depopulation has recently become the theme of numerous reports and alarmist research works. However, it can be concluded that the diagnostic background of this phenomenon has got a narrow methodical foundation. As a measure of depopulation, the number of permanent residents is usually taken (according to the place of residence). Thus, the diversity, complexity and dynamics of processes taking place in contemporary cities are ignored. Postmodern reality appears as a segregated, separated world. Therefore, the diagnostic approaches currently used should be discussed. Going further, one can conclude that the measurement of depopulation and shrinkage of cities by the number of permanent residents is a simplification, because it ignores the essence of urbanity, which is the diversity of values offered by the urban space of exchange (i.e. the utility value). The article presents therefore the new concept of the measurement for shrinking of cities. Ideas discussed in the paper are expected to stimulate critical exchange of views among urban researchers. In the authors’ opinion, the sin of social-economic geography and spatial economics consists in boiling down great human affairs to aspects of correct representativeness.W ostatnich latach obserwuje się zjawisko wyludniania i kurczenia się miast. Depopulacja dużych miast jest bez wątpienie faktem demograficznym. Proces depopulacji miast stał się podstawą licznych raportów i alarmistycznych prac badawczych. Można jednak stwierdzić, że podstawy diagnostyczne wspomnianego zjawiska mają zawężony fundament metodyczny. Jako miarę depopulacji przyjmuje się zazwyczaj liczbę stałych mieszkańców (według miejsca zamieszkania). W ten sposób pomija się różnorodność, złożoność i dynamikę procesów zachodzących we współczesnych miastach. Postmodernistyczna rzeczywistość jawi się jako posegregowany, separowany świat. Należy zatem poddać pod dyskusję stosowane podejścia diagnostyczne. Idąc dalej, można uznać, że pomiar wyludniania i kurczenia się miast według liczby stałych mieszkańców jest uproszczony, ponieważ ignoruje istotę miejskości, czyli różnorodność walorów miejskiej przestrzeni wymiany (ich wartość użytkową). Idee zawarte w artykule powinny wywołać krytyczną dyskusję w gronie badaczy zajmujących się kwestiami miast. Zdaniem autorów grzechem współczesnej geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej jest sprowadzanie wielkich spraw człowieka do zagadnień poprawnej reprezentatywności