Wielowymiarowa analiza porównawcza populacji i zgonów ludzi w państwach Europy w aspekcie bezpieczeństwa ekonomicznego

The objective of the article is to carry out a multidimensional comparative analysis of populations and human deaths in European countries in terms of economic security. The research applies tools of comparative analysis, first by grouping and unraveling the data and then by their charting and evaluation. The study covers 32 European countries focusing on populations and deaths of people in 2005–2018. The research question has been formulated as: "Will the application of multidimensional comparative analysis of populations and deaths of people in 32 European countries allow to detect any regularities occurring in the phenomenon?" The article provides multidimensional comparative analyses of dependent variables (32 European countries, years) and explanatory variables (population and human deaths) in terms of the impact on economic security. The results of the studies carried out are repetitive relationships in mononomial intervals — years. Detecting regularities persistent in populations and human deaths in 32 European countries using multidimensional comparative analyses may allow their predicting in the future. Death rates expressed in percentage points in populations of 32 European countries in 2005–2018 were calculated and enabled observation of similarities in the time series analyzed.Celem artykułu jest przeprowadzenie wielowymiarowej analizy porównawczej populacji i zgonów ludzi w państwach Europy w aspekcie bezpieczeństwa ekonomicznego. Do badań zastosowano wielowymiarowe analizy porównawcze. Dane poddawano grupowaniu i rozplataniu. Następnie zestawiano je na wykresach i oceniono. Podmiotem badań są 32 państwa Europy, zaś przedmiotem populacja i zgony ludzi w latach 2005–2018. Sformułowano pytanie badawcze, które brzmi: „Czy zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej populacji i zgonów ludzi w 32 poszczególnych państwach Europy pozwoli wykryć prawidłowości rządzące rozpatrywanym zjawiskiem?”. Artykuł zawiera wielowymiarowe analizy porównawcze zmiennych zależnych (32 państwa Europy, lata) i zmiennych je objaśniających (populacja i zgony ludzi) w aspekcie wpływu na bezpieczeństwo ekonomiczne. Rezultatem przeprowadzonych badań są zależności powtarzające się w jednoimiennych przedziałach czasowych — latach. Wykrycie prawidłowości utrzymujących się w populacji i zgonach ludzi w 32 poszczególnych państwach Europy poprzez zastosowanie wielowymiarowych analiz porównawczych może pozwolić na ich prognozowanie na przyszłość. Wyliczono indeksy zgonów w populacjach w punktach procentowych w każdym z 32 rozpatrywanych państw Europy w latach 2005–2018. Pozwoliły one na zaobserwowanie podobieństw w analizowanych szeregach czasowych