The lexeme błękitny ‘blue’ in the Polish prose: A corpus-based study

Celem artykułu jest omówienie występowania przymiotnika błękitny w tekstach zgromadzonych w Narodowym Korpusie Języka Polskiego (NKJP), dostępnym pod adresem www.nkjp. pl. Pod uwagę brana jest kategoria „proza” w podkorpusie zrównoważonym, a dane zostały wyekscerpowane przy pomocy wyszukiwarki PELCRA. Jak pokazuje analiza materiału wyekscerpowanego z podkorpusu zrównoważonego NKJP, błękitny używany jest w prozie częściej niż w tekstach innych, nieliterackich kategorii. Dane korpusowe przemawiają za tym, by uważać to słowo za wyszukane, „książkowe”. Dane korpusowe dostarczyły materiału pozwalającego na wychwycenie różnic – nie tylko frekwencyjnych – w stosowaniu przez prozaików przymiotników błękitny i niebieski. Ten pierwszy częściej używany jest w opisach nieba, wody, dymów i mgieł, natomiast drugi służy do deskrypcji ubrań i oczu.The purpose of the article is to discuss the occurrence of the adjective błękitny in the texts collected in the category “prose” of the National Corpus of Polish, available at www.nkjp.pl. The data have been excerpted from the balanced subcorpus with the search engine PELCRA. As the analysis demonstrates, błękitny is used in prose more frequently than in other texts, non-literary categories, and that is why, this word should be regarded as sophisticated and bookish. The corpus data allow for identifying differences not only in the frequency but also in the use of the words błękitny and niebieski by prose writers. Błękitny is used more often to describe the sky, water, smoke and mist, whereas niebieski, which is the basic term for blue in Polish, is employed to describe clothes and eyes