Spatial characterisation of specific surface area of arable soils in Poland

Powierzchnia właściwa jest ważną cechą glebową, bowiem charakteryzuje łącznie ilość i jakość składników mineralnych i organicznych gleb, a także wynikające z nich właściwości fizykochemiczne i fizyczne gleb. Właściwości te traktowane indywidualnie, nie dają tak dokładnej informacji o stanie gleby, jak w przypadku jej powierzchni właściwej. Ponadto, poprzez wzajemne zależności pomiędzy wielkością różnych rodzajów powierzchni właściwej (całkowitej, zewnętrznej, wewnętrznej, między pakietowej) a zawartością poszczególnych minerałów ilastych, frakcji granulometrycznych i związków próchnicznych w glebach, powierzchnię właściwą można wykorzystać do łącznej interpretacji zjawisk i procesów kształtujących możliwości produkcyjne gleb i stan środowiska przyrodniczego. Kartograficzne przedstawienie powierzchni właściwej gleb uzasadnia włączanie jej do tworzenia przestrzennych hydrofizycznych i żyznościowych modeli prognostycznych procesów zachodzących w środowisku glebowym.Specific surface area is an important feature of soil. It characterize both quantity and qualityof mineral and organic soil components and also their physical and physicochemical properties. These properties treated separately do no give such exact information about the state of the soil as specific soil surface area. Moreover, the knowledge of different kinds of specific surface area (total, external internal) and their relations to clay content, texture and humus composition in soil allow us for joint interpretation of phenomena and processes affecting productive properties of soil and natural environment. Cartography of specific surface area of soils gives possibility to include it to creation spatial hydrophysical and fertile prognostic models of soil processes