Ocena łagodnych guzów dużych gruczołów ślinowych według nowej klasyfikacji Europejskiego Towarzystwa Gruczołów Ślinowych

Wstęp: Guzy gruczołów ślinowych stanowią 2–4% wszystkich nowotworów głowy i szyi. Występują one najczęściej między 45. a 60. r.ż. i charakteryzują dużą różnorodnością kliniczną i histologiczną. Cel: Oceniono przydatność nowej klasyfikacji zaproponowanej przez Europejskie Towarzystwo Gruczołów Ślinowych (ESGS) w porównaniu do podziałów zabiegów dotychczas obowiązujących w literaturze przez dokonanie analizy retrospektywnej chorych operowanych z powodu łagodnych guzów dużych gruczołów ślinowych w Klinice Otolaryngologii, Onkologii Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w latach 2012–2020. Materiał i metody: Analizę wykonano w oparciu o dokumentację medyczną, tj.: historie chorób, protokoły operacyjne, wyniki badań biopsyjnych i pooperacyjnych oraz obserwacje chorych w Poradni Przyklinicznej. Do oceny rozległości i umiejscowienia guza w obrębie ślinianki przyusznej zaadoptowano nową klasyfikację ESGS. W analizowanym okresie leczono łącznie 283 pacjentów: 141 kobiet i 142 mężczyzn, w tym 249 chorych z guzem ślinianki przyusznej oraz 34 z guzem ślinianki podżuchwowej. Najczęściej rozpoznawano gruczolaka wielopostaciowego (105 pacjentów – 42,17%) oraz guza Warthina (94 pacjentów – 37,75%). Wyniki: Najczęstszą metodą leczenia chirurgicznego była parotidektomia płata powierzchownego (łącznie 135 przypadków – 54,22%), w tym parotidektomia boczna u 86 chorych (34,54%) i parotidektomia częściowa płata powierzchownego w 49 przypadkach (19,68%). Zewnątrztorebkowe usunięcie guza (ECD) wykonano u 91 chorych – 36,55%. Zgodnie z nową klasyfikacją ESGS, uwzględniającą poziom, na którym zlokalizowany był guz ślinianki przyusznej, wykonano łącznie 158 parotidektomii, w tym najwięcej – 59 (37,34%) – parotidektomii t. I, II i 45 (28,49%) parotidektomii t. II. W przypadku ECD wszystkie guzy zlokalizowane były na poziomie II. Wnioski: Podsumowując, nowa klasyfikacja ESGS, poprzez określenie dokładnej lokalizacji i rozległości guza w obrębie ślinianki przyusznej, ułatwia monitorowania chorych w okresie pooperacyjnym. Dzięki jej zastosowaniu możliwa jest sprawniejsza komunikacja naukowa, wymiana doświadczeń między różnymi ośrodkami oraz standaryzacja wykonywanych operacji czy kontrola procedur. Niejednokrotnie należy jednak uwzględnić opis pooperacyjnego badania histopatologicznego celem ewentualnej reklasyfikacji rodzaju zabiegu w wybranych przypadkach