Czynniki prognostyczne w ostrym niedokrwieniu krezki i ocena ich wpływu na wskaźniki chorobowości i śmiertelności metodą regresji logistycznej

Wprowadzenie: Ostre niedokrwienie krezki (ang. acute mesenteric ischaemia; AMI) jest katastrofalnym w skutkach i wymagającym natychmiastowej pomocy stanem jamy brzusznej, będącym następstwem nagłego, krytycznego przerwania dopływu krwi do jelit i często prowadzącym do zawału jelita i zgonu. AMI wciąż charakteryzuje się niekorzystnym rokowaniem, ze wskaźnikiem śmiertelności wynoszącym 50–69% wśród pacjentów hospitalizowanych. Ten wysoki wskaźnik śmiertelności jest związany z opóźnieniem w rozpoznaniu, które często nastręcza trudności i może zostać niewłaściwie postawione. Wczesna interwencja ma kluczowe znaczenie dla zachowania żywotności jelit. Metody: Dokonano retrospektywnej oceny dokumentacji klinicznej 140 pacjentów z AMI leczonych od maja 1997 r. do sierpnia 2013 w Klinice Chirurgii Ogólnej Wydziału Medycznego Uniwersytetu Ege. Parametry demograficzne i kliniczne, decydujące o najlepszych rokowaniach w zakresie chorobowości i śmiertelności, określono w analizie regresji logistycznej metodą wprowadzania (Enter) po uwzględnieniu poprawek na wpływ wszystkich możliwych czynników zakłócających. Wyniki: W grupie 140 pacjentów 77 osób stanowili mężczyźni (55%), zaś 63 kobiety (45%). Średnia wieku wyniosła 66,6 ± 14,5 (16–94) lat. Podsumowano: dane demograficzne, dane o chorobach współistniejących, wyniki w skali ASA, dane nt. stosowania leków związanych z niedokrwieniem krezki oraz materiały z badań diagnostyki obrazowej. Najczęstszymi chorobami współistniejącymi były problemy kardiologiczne (42,9%). U 27 (19,3%) pacjentów stwierdzono cukrzycę. Średni wynik w skali ASA wynosił 3. Najczęściej stosowaną metodą obrazowania była tomografia komputerowa (TK) jamy brzusznej, którą wykonano u 119 (85%) pacjentów. U 25 (17,9%) chorych stwierdzono wstrząs, zaś u 48 (34,3%) – kwasicę. Zwłoka między wystąpieniem ostrego bólu brzucha a zabiegiem wyniosła 24 godziny u 80 pacjentów (57,1%). Najczęstszą etiologią AMI był zakrzep (69 pacjentów, 49,3%). Najbardziej dotkniętymi bądź zajętymi narządami były jednocześnie jelito cienkie i grube (80 pacjentów, 57,1%). Najczęściej wykonywaną operacją była resekcja jelita cienkiego (42 pacjentów, 30%). Operacji chirurgicznej poddano 127 (90,7%) pacjentów, zaś 18 (12,9%) poddano laparotomii sprawdzającej. W przypadku 46 chorych (32,9%) stwierdzono jelito cienkie o długości poniżej 100 cm. Średni czas hospitalizacji wynosił 7 dni (1–90 dni). Wystąpienie chorób odnotowano u 51 pacjentów (36,4%), zaś wystąpienie zgonu u 74 pacjentów (52,9%). Wniosek: Celem niniejszego badania była ocena czynników prognostycznych AMI, mająca prowadzić do lepszego zrozumienia AMI, optymalizacji metod leczenia zarówno niechirurgicznego, jak i chirurgicznego, oraz poprawy wyników leczenia. Sugerujemy, że diagnostykę AMI należy wykonywać w oparciu o samo podejrzenie, oraz że w przypadkach takich konieczne jest niezwłoczne wykonanie laparotomii, w miarę możliwości przed wystąpieniem klinicznych objawów zapalenia otrzewnej. Wśród pacjentów z obrazem klinicznym obejmującym wstrząs i kwasicę najważniejszymi parametrami prognostycznymi śmiertelności są wiek i zwłoka między wystąpieniem ostrego bólu brzucha a zabiegiem wynosząca więcej niż 24 godziny