Meritocracy. Hierarchy of Incomes and Dynamics of Mobility. Poland againstthe Background of the East-European Countries

Analizując dane z sześciu krajów Europy Środkowo-Wschodniej autor próbuje ustalić, w którym z nich stratyfikacja społeczna stosunkowo najbardziej zbliża się do wzorów typowych dla rozwiniętych systemów kapitalistycznych. Wybrane zostały cztery wskaźniki zaawansowania tych krajów na drodze do rozwiniętego kapitalizmu: 1) stopień merytokracji w zasadach wynagradzania, 2) kształt hierarchii podstawowych warstw społeczno-zawodowych, 3) dynamika mobilności społeczno-zawodowej w latach dziewięćdziesiątych oraz 4) poziom dochodów. Podstawę rozstrzygnięć stanowią wyniki badań przeprowadzonych w ramach międzynarodowego projektu w latach 1993-1994 w Bułgarii, Czechach, Polsce, Rosji, Słowacji i na Węgrzech. Dane pochodzą z kilkutysięcznych, reprezentatywnych prób dorosłej ludności tych krajów. Z analiz wynika, że zarysowuje się pewien wzór: z Rosją, na biegunie stosunkowo najsłabszej dynamiki przekształceń strukturalnych i procesów mobilności, gdzie zasada wynagradzania za kwalifikacje występuje najsłabiej, oraz Węgrami, Czechami i Polską - na przeciwległym krańcu.The analysis aims to determine which of the six East-European nations, most closely fit the typical patterns of social stratification in Western societies. The comparison is made with respect to four criteria: 1) rules of distributive meritocracy; 2) shape of socio-occupational ladder; 3) dynamics of occupational mobility in the 1990s; 4) level of incomes. In order to answer these questions the author refers to data based on national 1993-1994 samples coming from: Bulgaria, the Czech Republic, Hungary, Poland, Russia and Slovakia. The analyses show that some regularities emerge with the Czech Republic, Hungary and Poland being most highly advanced on the road to the market society and Russia located on the opposite pole