Kobiety, koty, księżyc. O prozie Leo Lipskiego

The aim of the article is to present images of women in Leo Lipski’s modern emigration prose (in the works Niespokojni [Anxious] and Piotruś [Peter]). These representations are analysed in the context of patterns distributed by patriarchal culture (femmes fatales), with particular emphasis on aesthetic conventions produced in early modernity. Lipski references conventional imagery of the misogynised male-centric discourse, encoding gender differences using stereotypical attributes and associations such as lunar and animalistic topics. On the other hand, however, in these novels there is a clear erosion of schematic imagery, created on the basis of misogynist discourse, the writer intercepts and inverts modernist clichés, creating from them a complex symbolic structure, the specificity of which in many respects differs from that of early modernist literature. The analysis leads to the conclusion that Lipski is not so much trying to restore the planes of the male-female understanding in his prose as he is questioning them, and instead proposes, as a (self)therapeutic form, the possibility of paradoxical fulfilment of love through the story, which problematises and reveals the reasons for the fiasco of feelings, as well as points to the crevices of authenticity opening up in the reality of the literary game, where the world of eroticism is an important element.Celem artykułu jest przedstawienie wizerunków kobiet w nowoczesnej prozie emigracyjnej Leo Lipskiego (w utworach Niespokojni, Piotruś). Reprezentacje te analizowane są w kontekście wzorców dystrybuowanych przez kulturę patriarchalną (femmes fatales), ze szczególnym uwzględnieniem konwencji estetycznych wytworzonych we wczesnej nowoczesności. Lipski odwołuje się do konwencjonalnych wyobrażeń, jakie przyświecały zabarwionemu mizoginią dyskursowi męskocentrycznemu, koduje różnice płciowe przy użyciu stereotypowych atrybutów i skojarzeń, takich jak topika lunarna i animalistyczna. Z drugiej jednak strony w powieściach tych dochodzi do wyraźnej erozji schematycznych wyobrażeń, wytworzonych na gruncie dyskursu mizoginistycznego; pisarz przechwytuje i przenicowuje modernistyczne klisze, tworząc z nich skomplikowaną strukturę symboliczną, której specyfika pod wieloma względami odbiega od tej, jaka dominowała w literaturze wczesnego modernizmu. Analizy zmierzają do wniosku, że Lipski nie tyle próbuje w swojej prozie restytuować płaszczyzny porozumienia męsko-kobiecego, ile stawia je pod znakiem zapytania, a zamiast nich proponuje jako formę (auto)terapeutyczną możliwość paradoksalnego spełnienia miłosnego przez problematyzujące i odsłaniające przyczyny fiaska uczuć opowiadanie, które wskazuje także na szczeliny autentyzmu otwierające się w rzeczywistości literackiej gry, gdzie istotnym elementem jest świat erotyki