Ocena wyników inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń w sektorze transportu drogowego w Polsce w latach 2000–2015

The article presents results of inventorying pollutant emission from road transport in Poland in the years 2000–2015, prepared at the National Centre for Emissions Management (KOBiZE) of the Institute of Environmental Protection – National Research Institute. The pollutant emission was determined by modelling, which was carried out with using the EU-recommended COPERT 4 program. The fleet sizes and annual mileage (in kilometres) of vehicles classified in each cumulated category have been given. The motor vehicle traffic was characterized by the shares of vehicle mileages covered in the urban, extra-urban (rural), and high-speed (highway) driving modes in the total vehicle mileage and by the average vehicle velocity values determined for the said different driving modes. Data on annual national emission of carbon monoxide – CO, volatile organic compounds – VOC, nitrogen oxides – NOx, particulate matter – PM, and carbon dioxide – CO2 have been specified for the years 2000–2015, for which the emission balance was inventoried. A marked downward trend was revealed in the annual national emission, especially for carbon monoxide and volatile organic compounds. This is an effect of technological progress in the field of automotive engineering. The average specific distance emission and average emission factor values were also experimentally determined. Based on results of these tests, conclusions have been formulated as regards clearly visible improvement in the environmental properties of motor vehicles in the years 2000–2015; an effect of this improvement is a considerable reduction in the environmental loading caused by road transport.W artykule przedstawiono wyniki inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń w sektorze transportu drogowego w Polsce w latach 2000–2015, opracowane w Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego. Emisję zanieczyszczeń wyznaczono na podstawie modelowania z zastosowaniem oprogramowania COPERT 4, rekomendowanego przez Unię Europejską. Przedstawiono liczność i przebiegi roczne pojazdów kategorii skumulowanych. Parametry charakteryzujące ruch samochodów przyjęto jako udział długości drogi przebywanej przez pojazd w warunkach jazdy: w miastach, poza miastami oraz na autostradach i drogach ekspresowych, a także prędkość średnią pojazdów w tych warunkach. Przedstawiono krajową emisję roczną: tlenku węgla, lotnych związków organicznych, tlenków azotu, cząstek stałych i dwutlenku węgla dla lat bilansowania 2000–2015. Stwierdzono tendencję do znaczącego zmniejszania się krajowej emisji zanieczyszczeń, szczególnie tlenku węgla i lotnych związków organicznych. Jest to wynik postępu technicznego pojazdów samochodowych. Zbadano również średnią emisję drogową i średni wskaźnik emisji zanieczyszczeń dla wszystkich pojazdów samochodowych. Sformułowano na podstawie tych badań wnioski na temat wyraźnej poprawy właściwości ekologicznej pojazdów samochodowych w latach 2000–2015, czego skutkiem jest znaczące zmniejszenie obciążenia środowiska przez transport drogowy