Censuses in the USA and statistics of immigration from Poland - methodological-historical perspective

Spisy powszechne ludności i mieszkań w Stanach Zjednoczonych (USA) stanowią obiekt zainteresowania ekspertów wielu dyscyplin – poza statystykami również demografów, politologów, socjologów, historyków, a nawet psychologów i antropologów. Jest tak nie tylko z racji długiej tradycji prowadzenia tych badań (pierwszy spis odbył się w 1790 r.) czy innowacji metodologicznych. Na wyjątkowość spisów przeprowadzanych w USA składają się także skala imigracji odpowiedzialnej za dynamiczny wzrost liczebności populacji oraz specyficzny cel spisu, jakim jest konstytucyjny warunek zapewnienia rozdziału liczby miejsc w izbie niższej Kongresu oraz dystrybucja środków federalnych proporcjonalnie do liczby mieszkańców (apportionment). Te uwarunkowania, wraz z uwzględnieniem heterogeniczności społeczeństwa amerykańskiego zarówno w sensie rasowo-etnicznym, jak i religijno-kulturowym, nasuwają pytania o źródła zmian i kierunki usprawnień w kolejnych spisach. Celem artykułu jest przedstawienie problemów i wyzwań związanych ze spisami powszechnymi w USA. Skoncentrowano się na rozstrzygnięciach o charakterze metodologiczno-operacyjnym, możliwych do wprowadzenia m.in. dzięki rozwojowi statystyki i technologii. Omówiono także zagadnienie wiarygodności danych spisowych na przykładzie imigracji z Polski oraz Polonii amerykańskiej.Censuses of population and housing in the United States are of particular interest to experts in many disciplines – in addition to statisticians, also to demographers, political scientists, sociologists, historians, and even psychologists and anthropologists. This is so not only because of the long history of US censuses (the first census in the US was carried out in 1790) or methodological innovations, but due to immigration responsible for the dynamic population growth, and to the specific purpose of the census, which is ensuring the proportional (according to the numer of inhabitants) distribution of seats in the lower chamber of Congress and federal funds (apportionment), guaranteed by the US Constitution. The heterogeneity of the American society, both in the racial-ethnic and religious-cultural sense, in addition to the above considerations, raise questions about the purposes of those changes and directions for improvement in subsequent censuses. The aim of the article is to present the problems and challenges related to censuses in the USA. The paper focuses on methodological and operational solutions that can be implemented thanks to several improvements, including the progress in the fields of statistics and technology. The paper also discusses the issues of credibility of the census data, based on the example of immigration from Poland and the Polish diaspora in the USA