The Inconsolable Memories. On Commemorating Practices in Serbia and Croatia (Jasenovac, Bleiburg, Belgrade’s Sajmište)

Tekst koncentruje się na przemianach tożsamości narodowych w dwóch krajach postjugosłowiańskich (Serbii i Chorwacji). (Re)konstrukcje przeszłości mające tam miejsce od lat dziewięćdziesiątych XX wieku zakładały przede wszystkim zanegowanie dziedzictwa wspólnego opartego na zmitologizowanej walce partyzanckiej, a następnie wybór z przeszłości tych wydarzeń, o których pamięć należy kultywować. Walka przeciwstawnych pamięci (serbskiej i chorwackiej) oraz polaryzacja społeczeństwa chorwackiego pokazana zostaje na przykładzie praktyk komemoratywnych związanych z miejscami zagłady (Jasenovac i Bleiburg) z okresu drugiej wojny światowej. W tekście przywołano również miejsce kojarzone z Holokaustem, które mogłoby stać się symbolem uniwersalnej, „pogodzonej” pamięci.The paper focuses on the national identity transformations in the two post Yugoslavian states, i.e. Serbia and Croatia. (Re) constructions of the past that have been taking place there since the 1990s mainly assume rejecting the common legacy based on the mythological guerilla fight, and then choosing those past events about which memories ought to be retained. The struggle of the adversative pasts (Serbian and Croatian), as well as the polarization of the Croatian society are demonstrated on the example of the commemorative practices connected to the memorial sites from the World War II (Jasenovac and Bleiburg). The paper also alludes to the site associated with Holocaust which might become the symbol of the universal, “reconciled” memory