АМBІVАLЕNСE OF THEOLOGICAL TEXT TRANSLATION (THE CASE OF SYNTAGMATION ON THE SEVEN HOLY SACRAMENTS BY GАВRIEL SЕVEROS, 1603)

W roku 1603 w ramach działalności ośrodka kultury i edukacji w Ostrogu na Wołyniu na język średnioukraiński („prostą mowę”) został przetłumaczony Syntagmation o siedmiu świętych sakramentach greckiego teologa, działacza religijnego i metropolity Filadelfii Gabriela Sewerosa. Tekst przekładu ukazuje szereg miejsc, w jakich tłumacz stosuje jednocześnie dwa ukraińskiе оdpowiedniki w miejscu jednego greckiego słowa. Jest to spowodowane podwójną orientacją kulturową współczesnego społeczeństwa ruskiego na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, uwarunkowaną wpływami bizantyńskimi oraz łacińskimi. Tłumacz okresowo dostarcza równocześnie dwa odpowiedniki dla lepszego zrozumienia zwolenników obu modeli kulturowych. Z jednej strony, ukrajinśka terminologia teologiczna i filozoficzna na początku XVII wieku. jeszcze nie była ukształtowana i zunifikowana. Z drugiej strony, tłumacz wybiera taką strategię komunikacyjna, która zapewnia odpowiednią percepcję każdemu potencjalnemu odbiorcy tekstu. Skutkiem tego tłumaczenie cechuje się ambiwalencją oraz otwartością na przedstawicieli obu tradycji.In 1603, in terms of activities of the Ostroh cultural and educational centre (Volhynia), a translation to the middle Ukrainian language (“prosta mova”) of the Syntagmation on the Seven Holy Sacraments by Gabriel Severos, a Greek theologian, religious leader, and Metropolitan of Philadelphia, has emerged. The Ukrainian version of text contains a number of loci where the interpreter uses simultaneously two Ukrainian correspondences in lieu of the single Greek word. This can be explained, first of all, by the dual cultural orientation of contemporary Ruthenian society sеttlеd on the territory of Rzeczpospolita which was determined by Byzantine and Latin influences. Therefore, the translator once in a while provides two сorrespondences alongside for better understanding by the supporters of both cultural models. On the one hand, Ukrainian theological and philosophical terminology in the early 17th century was not elaborated and unified yet. On the other hand, the translator chooses such a communication strategy that provides an adequate perception of each potential recipient. So the “product” of the interpreter appears to be ambivalent and perceptable to representatives of both traditions