Electrical stimulation – modern treatment of heart rhythm and conduction disorders. Management of patient with pacemaker and implantable cardioverter‑defibrillator

Electrical stimulation is an undisputable, effective and wide‑spreading method of treating heart rhythm disorders. Currently there are 5 millions people living with implantable heart pacemakers. Electrical stimulation initializes electric activity in case of the absence of heart’s own activity. Basic pacemakers are single or dual chamber and also it is possible to program very specific parameters of stimulation. The number of people living with implanted cardioverter‑defibrillator (ICD) increases recently, in cases of primary or secondary prevention of sudden cardiac death. ICD recognizes brady‑ and tachyarrhythmias, terminates ventricular arrhythmias by means of cardioversion or defibrillation, ICD is able to stimulate cardiac rhythm and also enables the ECG recording during arrhythmia. The main clinical problems associated with pacemaker or ICD are function disorders of the device, infective complications, damage caused by the electromagnetic field and anxiety disorders. The patient qualified to implantation pacemaker or ICD should gain detailed information about indications for electrical stimulation, benefits but also restrictions connected with the therapy. It is very important to stay under the care of specialized medical unit, undergo necessary controls and be aware of basic rules in daily life, such as avoiding exposure on electromagnetic interferences, because they may influence the pacemaker or ICD. There is no doubt in effectiveness and legitimacy of implanted cardioverters‑defibrillators, but still exists the problem of the patient’s intolerance for hurtful, unpleasant interventions witch may achieve high energy. The patient’s anxiety should be reduced by precise and reliable information and permanent cooperation between doctor and patient.Elektrostymulacja jest niekwestionowaną skuteczną i coraz bardziej powszechną metodą leczenia zaburzeń rytmu i przewodzenia. W tej chwili na świecie żyje około 5 milionów ludzi z wszczepionym kardiostymulatorem. Ta forma terapii inicjuje czynność elektryczną serca w razie braku właściwej aktywności własnego rozrusznika. Podstawowe układy stymulujące są jedno‑ lub dwujamowe, istnieje także możliwość bardzo precyzyjnego dobrania parametrów pracy urządzenia. W ostatnich latach rośnie liczba pacjentów z wszczepionym kardiowerterem‑defibrylatorem (implantable cardioverter‑defibrillator, ICD – wszczepialny kardiowerter‑defibrylator) w prewencji pierwotnej i wtórnej nagłej śmierci sercowej. ICD rozpoznaje tachy‑ i bradyarytmie, przerywa tachyarytmie komorowe kardiowersją lub defibrylacją, posiada funkcję stymulacji, a także umożliwia odtworzenie EKG w czasie incydentu arytmii. Problemy kliniczne związane z kardiostymulatorem lub ICD to zaburzenia pracy urządzenia, powikłania infekcyjne, uszkodzenia związane z narażeniem na pole elektromagnetyczne, a także zaburzenia lękowe u pacjenta. W przypadku ustalenia u chorego wskazań do implantacji układu stymulującego serce lub ICD należy udzielić mu wyczerpujących informacji na temat wskazań, korzyści, ale i ograniczeń, z jakimi się zetknie. Po wszczepieniu kardiostymulatora lub kardiowertera‑defibrylatora konieczne są stała opieka poradni specjalistycznej, regularne kontrole pracy urządzenia i przestrzeganie najważniejszych zasad w życiu codziennym, m.in. unikanie narażenia na interferencje elektromagnetyczne, które mogą wpływać na pracę stymulatora lub ICD. Skuteczność i zasadność wszczepiania kardiowerterów‑defibrylatorów nie budzi wątpliwości, nie eliminuje to jednak problemu, jakim jest dla chorego ograniczona tolerancja odczuwania wyładowań osiągających energię do kilkudziesięciu dżuli. Obawy chorego należy eliminować poprzez dokładną i rzetelną informację oraz stałą współpracę pomiędzy pacjentem a lekarzem