Radiodiagnosis and radiotherapy in pregnancy – facts without myths

Cancer in pregnancy is an increasingly common phenomenon faced by oncologist. This is a consequence of postponed motherhood until a later age and high rates of malignant tumors in the group of adolescents and young adults (20–44 years). The most common diseases diagnosed in pregnant women are breast cancer and hematological malignancies. Both, diagnosis and later treatment require the use of radiation. Irradiation of a pregnant woman is perceived as fetal exposure to irreversible damage and even death. There are no studies describing the actual effect of different doses and types of radiation on the fetus. Furthermore, due to anxiety and stereotypes pointing to the harmfulness of radiation, women requiring radiation are offered pregnancy termination before initiation of cancer therapy. However, the increasing data based on a review of literature from different parts of the world show that such management is not in line with the current medical knowledge in the field of radiodiagnosis and radiotherapy. This article presents data based on a literature review devoted to the assessment of the impact of radiation on living organisms and the use of radiation for diagnostic and therapeutic purposes in pregnant women. The data clearly indicate that both diagnostic and therapeutic ionizing radiation can be safely used also in pregnant women.Ze współistnieniem ciąży i choroby nowotworowej onkolodzy spotykają się coraz częściej. Jest to konsekwencja odkładania decyzji o macierzyństwie przez współczesne kobiety oraz wysokiej zachorowalności na nowotwory złośliwe w grupie młodzieży i młodych dorosłych (20–44 lata). U ciężarnych rozpoznaje się najczęściej raka piersi i nowotwory hematologiczne. Zarówno diagnostyka, jak i późniejsze leczenie wymagają użycia promieniowania. Poddanie kobiety ciężarnej wpływowi napromienienia postrzegane jest jako narażenie płodu na nieodwracalne uszkodzenie, a nawet śmierć. Brakuje badań oceniających rzeczywisty wpływ różnych dawek i rodzajów promieniowania na płód, a lęk i stereotypy mówiące o szkodliwości promieniowania sprawiają, że pacjentkom proponuje się terminację ciąży, a potem leczenie nowotworu. Coraz liczniejsze dane literaturowe dowodzą jednak, że nie jest to postępowanie zgodne z aktualną wiedzą medyczną z zakresu radiodiagnostyki i radioterapii. W pracy przedstawiono dane dotyczące wpływu promieniowania na organizmy żywe oraz zastosowania promieniowania do celów diagnostycznych i terapeutycznych u kobiet w ciąży. Przegląd literatury przedmiotu jednoznacznie wskazuje, że badania i leczenie wykorzystujące promieniowanie jonizujące są procedurami bezpiecznymi także w przypadku ciężarnych pacjentek