Energy effectiveness – formal and political conditions for its development in Poland and the European Union

Implementacja postanowień unijnych w zakresie efektywności energetycznej ma w konsekwencji przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego, przeciwdziałania zmianom klimatycznym, a także powinna pozytywnie wpłynąć na gospodarkę poprzez rozwój rynku, nowych usług i innowacyjnych technologii energetycznych. W niniejszym artykule przedstawiono uwarunkowania wzrostu efektywności energetycznej w Polsce. Wychodząc od przedstawienia podstawowych aktów wspólnotowych, wpływających na europejską politykę energetyczną, poprzez krytyczne omó- wienie krajowych aktów prawnych i przyjętych mechanizmów wsparcia, dotyczących poprawy efektywności energetycznej, poruszono w pracy kwestie finansowania krajowego wzrostu efektywności energetycznej. Zasygnalizowano również potrzeby wprowadzenia konkretnych zmian. Zwrócono uwagę na miejsce, jakie zajmuje efektywność energetyczna w polityce realizowanej przez organy Unii Europejskiej. Na podstawie danych statystycznych, dotyczących użytkowania energii w Polsce, Europie i na świecie (m.in. wielkości zużycia na przestrzeni ostatnich lat, importu nośników, udziału energii odnawialnych czy wskaźników energochłonności), uwzględniając ponadto parametry ekonomiczne, przedstawiono obraz krajowej i europejskiej energetyki, jaki rysuje się z punktu widzenia możliwości podnoszenia efektywności energetycznej. Przeanalizowano przesłanki, motywy działań oraz cele z zakresu dążenia do uzyskania pożądanych oszczędności w użytkowaniu energii. Droga do osiągnięcia opisanych w artykule celów, wskazanych przez Wspólnotę w kolejno przytaczanych dokumentach, wiedzie przez właściwe zaimplementowanie postanowień unijnych do prawa krajowego i ich wypełnienie poprzez wdrożenie skutecznych mechanizmów, wymuszających określone praktyki. Postęp w tym zakresie jest skorelowany z koniecznością prowadzenia odpowiednich prac badawczych. W artykule wskazano więc na uwarunkowania i kierunki rozwoju prac naukowo-badawczych na rzecz wzrostu efektywności energetycznej.Implementation of the EU provisions for energy effectiveness, that is to say, developing new services, market and innovative power technologies, has contributed to the improvement of energy reliability, neutralization of climate change and has had positive impact on the economy. The paper presents conditions for increasing energy effectiveness in Poland. Starting from the presentation of the main EU legal acts influencing European energy policy, through a critical discussion on the national law and applied mechanisms influencing the improvement of energy effectiveness, it then discusses financial issues for a national energy effectiveness improvement as well as it signals a need for changes. The paper points out the role which energy effectiveness plays in the policy framed by the European Union authorities. On the basis of statistical data concerning energy use (including the measurement of consumption in recent years, energy carriers, share of renewable energy, energy-consuming index) in Poland, Europe and worldwide, as well as taking into account economic parameters, the paper outlines an image of national and European energy sector from the point of view of enhancing energy effectiveness. Furthermore, the paper analyzes the reasons, motives and objectives to achieve desirable savings in the field of energy use. As the authors of the paper indicate in the cited fragments, according to the European Community, it is only an effective implementation of the EU resolutions and mechanisms into national laws which can pave the way for fulfilling the goals. Moreover, a crucial ingredient to support progress in the area of boosting energy effectiveness is incorporating the sector of scientific research with its focus on the issues of energy effectiveness