Wartosc gospodarcza mieszancow kukurydzy zarejestrowanych i uprawianych w Polsce w latach 1972-1996

Testing of maize hybrids productivity has been performed in 25 basic experiments in localities representing various soil types and climatic regions. The results discussed in the article concern registered hybrids, both domestic and foreign, from 1972. List of tested hybrids was modified each year after registration of new cultivars and removing the inferior ones. The number of registered hybrids has increased gradually. The experiments are split in two series - growing for grain and for silage. The major criteria of evaluation of hybrids destined for grain are yield of grain, its moisture content at harvest as a measure of earliness and lodging resistance. Hybrids destined for silage are evaluated according to the total dry matter yield, dry matter yield of ears and dry matter content in whole plants. The yield of hybrids and its fluctuations, as well as their earliness were the basis for evaluation of economic value of hybrids in long run. Yields of maize hybrids were compared to that of spring barley. Yearly averages, moving averages for a 5-year interval and the regression coefficients of main parameters against the years were calculated. The trends of presented characters of maize in the last 25 years were determined. Conclusions: 1. Since 1972 only hybrids made of inbred lines were registered. Recently the number of SC type hybrids is increasing. 2. A significant progress in maize breeding and agronomy, expressed in higher productivity, earliness and better yield structure has occurred in the last 25 years. 3. Polish agriculture does not make full use of the yield potential of maize. The area of its cultivation is very small as compared to the needs and natural possibilities. 4. Higt competition among the seed companies on the Polish seed market results in an increasing importance of promotion of the hybrids.Ocenę plonowania kukurydzy pastewnej prowadzi się w 25 doświadczeniach podstawowych zlokalizowanych w miejscowościach reprezentujących różne typy gleb i rejony klimatyczne. W pracy przedstawiono wyniki zarejestrowanych mieszańców krajowych i zagranicznych, od roku 1972. Wykaz ocenianych mieszańców każdego roku był modyfikowany wobec wpisywania do Rejestru nowych i wycofywania starych (gorszych) mieszańców. Liczba mieszańców w Rejestrze wykazywała tendencję wzrostową. Doświadczenia realizowane są w dwóch seriach: uprawy na ziarno i na kiszonkę. Główne kryteria oceny przydatności do produkcji ziarna to plon ziarna, jego wilgotność w czasie zbioru jako miernik wczesności mieszańców oraz odporność na wylęganie. Mieszańce kiszonkowe ocenia się według ogólnego plonu suchej masy, plonu suchej masy kolb i zawartości suchej masy w roślinach. Wartość użytkową mieszańców oceniano na podstawie plonów i wczesności w wieloleciu. Dla porównania podano plony ziarna jęczmienia jarego. Obliczono wyniki średnie roczne, średnie ruchome o interwale pięcioletnim oraz wykonano rachunek regresji cech względem lat. Określono trendy zmian wartości cech użytkowych w 25-leciu. Wnioski: 1. W okresie od roku 1972 do Rejestru Odmian wpisywane były wyłącznie mieszańce liniowe; ostatnio wzrasta liczba mieszańców typu SC. 2. Nastąpił znaczący postęp odmianowy wyrażający się większą plennością i lepszą strukturą plonu kukurydzy. 3. Wysoka wartość gospodarcza kukurydzy nie jest w pełni wykorzystana w praktyce; areał uprawy jest zbyt mały w porównaniu z możliwościami i potrzebami. 4. Konkurencja na rynku nasiennym kukurydzy powoduje wzrost znaczenia promocji mieszańców