Zdolność kombinacyjna wybranych linii rodzicielskich pod względem kilku cech kształtujących jakość surowca na przetwory ziemniaczane

W Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Oddziale w Młochowie oceniono zdolność kombinacyjną 6 linii rodzicielskich i 10 odmian ziemniaka pod względem barwy produktu smażonego i 6 cech morfologicznych bulw. W doświadczeniu I, w 2002 r. oceniono potomstwa 30 kombinacji rodzicielskich, pochodzących ze skrzyżowania 4 linii i dwóch odmian jako form matecznych z zestawem 6 form ojcowskich (odmiany). W doświadczeniu II, w 2003 r. oceniono potomstwa 15 kombinacji rodzicielskich, uzyskanych ze skrzyżowania 3 form matecznych (linie) z zestawem 5 form ojcowskich (odmiany). Każda kombinacja rodzicielska w obydwu doświadczeniach była reprezentowana przez 32 genotypy (I-sze wegetatywne rozmnożenie). Na podstawie analizy zmienności potomstwa stwierdzono, że cechy bulw ważne z punktu widzenia jakości przetwórczej, takie jak: barwa produktu smażonego bezpośrednio po przechowaniu bulw w 4-5°C, średnia masa bulwy, typ kształtu, głębokość oczek, wygląd skórki wydają się być warunkowane zarówno przez addytywne, jak i nieaddytywne formy działania genów. Jakkolwiek, w dziedziczeniu barwy produktu smażonego większą rolę odgrywają genetyczne efekty addytywne. Procent bulw bez wad zewnętrznych i wad miąższu (rdzawa plamistość, pustowatość, brązowe środki) warunkowany był głównie przez swoistą zdolność kombinacyjną. Wśród ocenianych linii rodzicielskich zidentyfikowano trzy o wysokiej wartości hodowlanej.Combining abilities of 6 parental lines and 10 potato cultivars for fry colour after cold storage (4-5°C) and 6 morphological traits of tubers were evaluated at the Plant Breeding and Acclimatization Institute, Młochów Branch. In the progeny test I, 30 families originated from the crossing of 4 parental lines and two cultivars as females with the set of 6 males (cultivars used in processing industry) were assessed. The progeny test II comprised 15 families from hybridization of three parental lines with the set of 5 males (cultivars). Each cross in both experiments was represented by 32 genotypes of the first clonal generation. Analysis of variation of families revealed that traits important from the point of view of processing quality such as: fry colour after cold storage (4-5°C), tuber weight, tuber shape, depth of eyes, skin appearance seem to be determined by both additive and nonadditive action of genes. However, in the case of fry colour the proportion of general combining ability was considerably higher than that for specific combining ability. The SCA was both predominant in determining the percentage of external and internal defect-free tubers. Three parental lines were identified with high breeding value