Dynamika zawartosci wegla i azotu w osadach sciekowych podczas ich kompostowania

Celem przeprowadzonych badań było określenie zmian składu chemicznego osadów ściekowych podczas ich kompostowania z różnymi substancjami. Do badań użyto przefermentowane osady ściekowe z Miejskiej Oczyszczalni Ścieków w Olsztynie. Osady ściekowe kompostowano same bądź z dodatkiem słomy (20 i 40%), obornika (20 i 40%), trocin (20 i 40%) a także wapna. W materiałach wyjściowych i kompostowanej masie oznaczono: azot ogólny, azot amonowy, azot azotanowy i węgiel ogółem. We wszystkich badanych obiektach najintensywniejsze zmiany zawartości poszczególnych składników miały miejsce na początku kompostowania w fazie termofilnej. Doświadczenie wykazało, iż zastosowane dodatki do osadów ściekowych wpłynęły korzystnie na jakość uzyskanych kompostów. Dodatek wapna spowodował znaczne przyśpieszenie tempa przemian związków węgla i azotu a także zwiększeni zawartości przyswajalnych form azotu oraz niższy indeks C : N w gotowym produkcie. Spośród badanych dodatków organicznych najkorzystniejszy wpływ na procesy kompostowania miał obornik. Mimo, że zastosowanie wszystkich materiałów organicznych korzystnie wpłynęło na przebieg procesu kompostowania, to żaden z uzyskanych kompostów nie był w pełni ustabilizowany. Aby badane komposty mogły być uważane za pełnowartościowe to powinny one być poddane dalszemu kompostowaniu.The purpose of this study was to assess the changes in chemical composition of sewage sludge composted with different substances. Fermented sewage sludge from communal sewage treatment plant was composted alone or with the addition of straw (20 and 40%), manure (20 and 40%), sawdust (20 and 40%) and lime. Total nitrogen, ammonium nitrogen, and total carbon were determined in the components and composted matter. Additionally, pH was tested during composting. The changes in the contents of analysed components were most intensive at the beginning of composting period, during its thermophilous phase. The experiment proved that the application of sewage sludge additives improved the quality of produced composts. Lime addition accelerated the rate of carbon and nitrogen compounds conversion, increased the content of available nitrogen forms and lowered C : N ratio in the compost. Farmyard manure showed most desirable effect on composting processes. Although all the organic materials added to composts positively affected the process of composting, none of the composts obtained was completely stabilized. In order to attain the full value, the of the composts the composting process should be continued