Zmiany odczynu i wlasciwosci sorpcyjnych gleby lekkiej nawozonej gnojowica

In the field experiment on very light, acid soil pig slurry was applied of in doses with 60-300 kg N/ha under each plant. The slurry effect was compared with mineral fertilization of 60 and 120 kg N/ha. After 4, 8 and 12 years there were taken soil samples and determined: reaction, hydrolytic acidity, exchange cations, aluminium content, available iron and manganese content. There was showed that applied slurry influenced on systematic increase of the soil acidity. The acidity effect of slurry was in the both studied soil layers, i.e., arable and subarable layer. However, there was slower and smaller extent of slurry acidity effect than mineral fertilization. With increase in hydrogen ion content in soil, there were moving of calcium and magnesium ions into soil depth. The slurry applied with these compounds influenced on their lower decrease in the soil sorption complex. In the case of calcium, there was observed higher content of its exchange forms in the deeper soil layer. The slurry fertilization increased the soil sorption complex, but with high increase in hydrolytic acidity the degree of base saturation, systematically decreased. The slurry application did not stop this process, but in this soil the base saturation degree was higher than in the soil after mineral fertilization. In the studied soil increased of exchange aluminium content at slurry treatments, but it was strongly lower than at mineral fertilization. There was increased of available iron and manganese in soil in the higher amounts as it was slurry as effect of theirs moving from reserve of acid soil.W doświadczeniu polowym, na glebie bardzo lekkiej, kwaśnej, stosowano gnojowicę trzody chlewnej w dawkach zawierających 60-300 kg N/ha pod każdą roślinę. Po 4, 8 i 12 latach pobrano próbki gleby i oznaczono w nich odczyn, kwasowość hydrolityczną, zawartość kationów wymiennych, wymienny glin oraz przyswajalne żelazo i mangan. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że stosowanie gnojowicy powoduje systematyczny wzrost zakwaszenia gleb. Zakwaszające działanie gnojowicy wystąpiło w obu badanych warstwach gleby tj. warstwie ornej i podornej. Jednak gnojowica zakwaszała glebę wolniej i w mniejszym stopniu niż nawożenie mineralne. Gromadzeniu się w glebie jonów wodorowych towarzyszyło przemieszczanie jonów wapnia i magnezu w głąb gleby. Stosowanie gnojowicy, która zawierała te składniki zmniejszyło ich ubytek w kompleksie sorpcyjnym gleby. W przypadku wapnia stwierdzono nawet kumulację jego form wymiennych w podglebiu. Nawożenie gnojowicą powodowało wzrost pojemności kompleksu sorpcyjnego gleby. Jednak z powodu znacznego zwiększenia kwasowości hydrolitycznej stopień wysycenia zasadami systematycznie malał. Stosowanie gnojowicy nie przeciwdziałało temu procesowi. Jednak gleba nawożona gnojowicą charakteryzowała się wyższym stopniem wysycenia zasadami niż gleba nawożona nawozami mineralnymi. W badanej glebie stwierdzono wzrost zawartości glinu wymiennego na obiektach nawożonych gnojowicą. Był on jednak zdecydowanie mniejszy niż na nawożeniu mineralnym. Stwierdzono zwiększenie zawartości przyswajalnych form żelaza i manganu w glebie znacznie przewyższające ilości tych pierwiastków wniesione z gnojowicą. Nastąpiło ich uruchomienie z zapasów glebowych w wyniku zakwaszenia gleby