Wplyw wegla brunatnego, torfu oraz slomy na dostepnosc pierwiastkow sladowych dla roslin

Badania prowadzono metodą doświadczeń laboratoryjnych, wazonowych i polowych. W doświadczeniu laboratoryjnym badano, przy użyciu kolumn glebowych (6 x 40 cm), mobilność Zn, Cd, Pb i Cu w glebie w zależności od dodatku słomy jęczmiennej oraz zróżnicowanego pH gleby (5,4: 6,2; 7,0). W doświadczeniu wazonowym i polowym badano natomiast pobieranie Zn, Cd i Pb przez rośliny uprawne w zależności od zastosowania trzech rodzajów materii organicznej: słomy, torfu i węgla brunatnego. Badania prowadzono na glebie silnie zanieczyszczonej Zn, Cd i Pb oraz o podwyższonej zawartości tych pierwiastków. Roślinami testowymi w doświadczeniu wazonowym i polowym były: burak ćwikłowy, sałata, żyto, jęczmień jary, ziemniak oraz pszenżyto jare. W doświadczeniu modelowym stwierdzono, że dodatek słomy zmniejszał ruchliwość cynku i kadmu w glebie kwaśnej, natomiast zwiększał mobilność ołowiu i miedzi w glebie kwaśnej i lekko kwaśnej. Dodatek słomy do gleby zwiększał również bioakumulację Pb w doświadczeniu wazonowym. Spośród badanych trzech rodzajów substancji organicznej, węgiel brunatny wykazywał najlepszą skuteczność w ograniczaniu pobierania Zn, Cd i Pb przez rośliny.The research was conducted under laboratory, green house and field conditions. In the laboratory experiment, the solubility of Zn, Cd, Pb and Cu depending on application of barley straw and soil pH (5.4; 6.2; 7.0), was estimated by using soil columns. Columns (6 x 40 cm) were filled with loam sand soil contaminated with those elements. The uptake of Zn, Cd and Pb by plants from two soils (with higher and lower heavy metals contamination) depending on the application of brown coal, peat and straw was studied in the green house and field experiments. Red beet, lettuce, rye, spring barley, potato and triticale were grown in pots and on the field. Application of straw decreased the solubility of Zn and Cd, but increased the solubility of Pb and Cu in acidic soil. Straw increased uptake of Pb by plants in the pot experiment, too. Brown coal mostly limited the uptake of Zn, Cd and Pb by plants, as compared with peat and straw