The origin of ecotypes as a major factor of variation of perennial ryegrass (Lolium perenne L.)

Do tworzenia nowych odmian życicy trwałej potrzebny jest szeroki materiał wyjściowy, którego jednym ze źródeł mogą być ekotypy pochodzące z szerokiego zakresu stref klimatycznych. Celem opracowania było porównanie cech morfologicznych, fenologicznych i użytkowych europejskiej kolekcji bazowej ekotypów życicy trwałej w zależności od stref klimatycznych ich pochodzenia w warunkach klimatu Polski. Badano 156 obiektów, w tym 4 odmiany wzorcowe. Ekotypy pochodziły z poniższych stref klimatycznych Europy: podzwrotnikowa morska (wilgotna), podzwrotnikowa pośrednia, podzwrotnikowa kontynentalna, umiarkowana ciepła wybitnie morska, umiarkowana ciepła morska, umiarkowana ciepła przejściowa, umiarkowana ciepła pośrednia. W trzech kolejnych latach badano następujące cechy: procent kłoszących się roślin w roku siewu, uszkodzenia zimowe (dwa lata), początek kłoszenia roślin, szerokość liścia, pokrój roślin, porażenie rdzami, zdolność wykształcania kwiatostanów i plon zielonej masy. W wyniku analizy skupień wyodrębniono trzy główne grupy stref klimatycznych pochodzenia badanych ekotypów (1 - strefy klimatów podzwrotnikowych, 2 - strefy umiarkowane klimatów morskich i 3 grupa stref klimatów umiarkowanych przejściowych). Obiekty z pierwszej grupy charakteryzowały się silnymi uszkodzeniami zimowymi, najniższym zdolnością plonotwórczą, największą zdolnością wykształcania kwiatostanów w drugim i trzecim pokosie. Ekotypy z grupy klimatów morskich plonowały najlepiej w pokosie jesiennym oraz posiadały najmniejszą zdolność wykształcania kwiatostanów w pokosach letnich i jesiennych. Obiekty z trzeciej grupy najlepiej plonowały, posiadały najszersze liście, oraz charakteryzowały się najmniejszymi uszkodzeniami zimowymi.The creation of new perennial ryegrass cultuvars is impossible without instant access to wide range of natural variation i.e. to the ecotypes originating from different climatic regions. The main goal of the described experiment was to compare the number of morphological, phenological and useful traits of the European core collection of perennial ryegrass ecotypes in climatic conditions of Poland. Total number of 156 objects (incl. 4 standard varieties) originated from the following different climatic regions of Europe: Mediterranean maritime (humid), Mediterranean temperate, Mediterranean continental, temperate & warm typical maritime, temperate & warm maritime, temperate & warm transitional, temperate & warm moderate. During three subsequent years the following traits were examined: percentage of plants heading in sowing year, winter damages (two years), beginning of heading, leaf width, plant habit (angle of growth), rust infestation, ability to produce inflorescences, yield of green matter. As the effect of cluster analysis three main groups of climatic zones of ecotypes origin were selected (1 - Mediterranean climate zone, 2 - temperate maritime climate zone and 3 - temperate transitional climate zone). Ecotypes and cultivars from the first group exposed heavy winter damages, the lower yields and the highest ability to produce inflorescence at second & third cut. Ecotypes from the second group yielded better during autumn cut and exposed the lower ability to produce inflorescence at summer and autumn cuts. Ecotypes and varieties from the third group yielded higher than others, had the widest leaves and showed lower winter damages