Planowanie przestrzenne jako czynnik kształtujący atrakcyjność rynkową nieruchomości – skuteczny i niebezpieczny

A strong correlation occurs between spatial planning and the market attractiveness of properties. Since planning is a determinant of property value, the interests of participants of the property market have an impact on planning decisions. In consequence, local plans primarily specify the functions of areas according to the expectations of property owners so that it is possible to achieve a high land rent. This mechanism generates numerous positive effects for the entire local socio-economic space. Its beneficiaries include not only property owners but also local governments in districts and, to a certain extent, the entire environment. The adaptation of the provisions of local plans can be a trigger of lasting mechanisms ensuring local development. At the same time, however, it often leads to an excessive enlargement of residential areas in relation to the actual demand. This results in the increasingly scattered buildings. Besides the contamination of landscape, it also results in excessive costs of construction and maintenance of technical and road infrastructure. This can lead to a permanent limitation of the local government’s ability to finance indispensable development projects. The excessive area of land for construction also creates a risk of speculation bubbles. Taking further advantage of the positive effects of links between spatial planning and property management as well as eliminating the negative effects probably requires a change in the system of planning in Poland. However, even under the current system, it is possible to achieve positive effects with an adequate level of knowledge and effective actions of the local government. Pomiędzy planowaniem przestrzennym a rynkową atrakcyjnością nieruchomości występuje silny związek. Planowanie jest jednym z czynników kształtujących wartość nieruchomości. Dlatego też interesy uczestników rynku nieruchomości rzutują na decyzje planistyczne. W efekcie plany miejscowe wyznaczają przede wszystkim funkcje terenów zgodne z oczekiwaniami właścicieli nieruchomości, dające szanse na osiągnięcie wysokiej renty gruntowej. Mechanizm ten tworzy liczne pozytywne skutki dla całej lokalnej przestrzeni społeczno-ekonomicznej. Jego beneficjentami są nie tylko właściciele nieruchomości, ale także samorządy gminne i w pewnym stopniu całe otoczenie. Dostosowywanie ustaleń planów miejscowych może być jednym z czynników uruchamiających trwałe mechanizmy rozwoju lojalnego. Jednocześnie jednak prowadzi ono do wielokrotnie przesadzonego, wobec realnego popytu, powiększania powierzchni terenów mieszkaniowych. Skutkiem tego jest postępujące rozproszenie zabudowy. Obok skażenia krajobrazu powoduje ono także nadmierne koszty budowy i utrzymania infrastruktury technicznej i drogowej. Oznaczać to może trwałe ograniczenie możliwości finansowania przez gminę niezbędnych inwestycji rozwojowych. Nadmierna powierzchnia terenów budowlanych tworzy również ryzyko kreowania baniek spekulacyjnych. Dalsze wykorzystywanie pozytywnych skutków powiązań pomiędzy planowanie przestrzennym i gospodarką nieruchomościami, a jednocześnie eliminowanie skutków negatywnych, wymaga zapewne zmiany systemu planowania w Polsce. Jednakże nawet w ramach obecnego systemu możliwe jest osiągnięcie pozytywnych efektów przy odpowiednim poziomie wiedzy i skuteczności działań ze strony samorządu gminnego