Treść artykułu koncentruje się wokół idei wychowawczych Jeana-Jacques’a Rousseau zawartych w przepisach dla szkół Komisji Edukacji Narodowej. Podstawą analizy jest rozprawa Emil, czyli o wychowaniu Rousseau, która już w XVIII wieku dotarła do Rzeczypospolitej, głównie dzięki peregrynacjom polskich magnatów. Tekst tego traktatu pedagogicznego, mimo że na język polski został przełożony dopiero w XX w., był czytany w oryginale, a wpływy tej lektury można odnaleźć - chociaż bez bezpośredniego odwołania do Rousseau - w poglądach na wychowanie nie tylko chłopców, ale i dziewcząt, na zawód nauczyciela, sytuację ucznia w szkole, formułowanych w przepisach Komisji Edukacji Narodowej. Echa idei J.-J. Rousseau można odczytać między innymi w podstawowy...